Archief voor 9 januari 2015

In the picture: Wachttijd

Break symmetry
Foto door Quinten Malfait

Bookmark and Share

Meesters met het ontleedmes – Paul Broos

MeestersmethetontleedmesDat het in 2014 500 jaar geleden was dat de grote anatoom Andreas Vesalius geboren werd, zal jullie wel niet ontgaan zijn met al de aandacht voor zijn figuur de voorbije maanden. In zijn boek ‘Meesters met het ontleedmes’ staat auteur Paul Broos stil bij het belang van de vermaarde anatoom. Hoe ver stond het anatomisch onderzoek en de chirurgie op het ogenblik dat Vesalius zijn wetenschappelijk werk begon? Was zijn werk echt vernieuwend? Hoe zette het andere geleerden aan om de structuur en de werking van het menselijk lichaam te bestuderen?

Eeuwenlang was de studie van het menselijk lichaam taboe. De geneeskunde kwam tot in de late middeleeuwen niet veel verder dan de humorentheorie van Hippocrates en Galenus. De heelkunde was van een zeer bedenkelijke kwaliteit en chirurgijns waren vaak slecht opgeleide, ongeletterde ambachtslieden die maar al te vaak hun toevlucht zochten in aderlatingen, darmspoelingen of zweetkuren.

Met de publicatie van het meesterwerk van Andreas Vesalius, ‘De Humani Corporis Fabrica’, in 1543, brak het begin van de moderne wetenschap aan. Het werk inspireerde andere geleerden die zich op de studie van het menselijk lichaam toelegden en heel wat bevindingen van Vesalius aanvulden of verbeterden.

‘Meesters met het ontleedmes’ is een flinke kluif. Het boek is chronologisch geordend en leest als een uitgebreide geschiedkundige opsomming van memorabele figuren uit de geneeskunde. Geen boek dat je op twee dagen uitleest. Je hebt daarnaast een zekere kennis van de werking van het menselijk lichaam nodig om dit boek volledig te kunnen begrijpen. Ideaal voor studenten geneeskunde die zich wat meer willen verdiepen in de geschiedenis van hun prachtige vak.

De stukken die mij het meeste boeiden, waren die waarin de soms erg barbaarse praktijken van barbier-chirurgijns besproken werden. Echte horrorverhalen, bijna niet voor te stellen dat dit vroeger de realiteit was. Ik kreeg er kippenvel van. Het is ook fantastisch om meer te weten te komen over figuren die in durfden te gaan tegen de heersende opvattingen van hun tijd en met hun kritische houding de geneeskunde vooruit hielpen. Vooral het gedeelte over de Vlaamse arts Jan Palfijn die met zijn uitvinding de verloskunde een stap vooruit hielp, vond ik erg interessant. Het uitgebreide register achteraan maakt het mogelijk dit boek ook als naslagwerk te gebruiken.

Auteur Paul Broos uit Wilsele was net zoals Vesalius anatoom en heelmeester. Hij werkte jarenlang als chirurg en doceert aan de KU Leuven het vak Geschiedenis van de Geneeskunde. Zijn liefde voor de geschiedenis en de geneeskunde komt naar voren op elke pagina van dit boek.

Leven in Leuven geeft een exemplaar van ‘Meesters met het ontleedmes’ weg. Stuur een berichtje via ons contactformulier met als onderwerp ‘scalpel’ en het lot zal beslissen wie de winnaar is.

Tip: Wie de Vesalius-tentoonstelling in M nog wil bekijken, moet zich reppen. De tentoonstelling loopt nog tot 18 januari 2015.

Praktisch
Meesters met het ontleedmes
Paul Broos
Davidsfonds Uitgeverij
27,50 euro
ISBN 978-90-5908-552-7

Bookmark and Share