TUSSEN BAUHAUS EN BUCHENWALD – 10 jaar herinneringseducatie
Leuvense scholen trekken, op initiatief van de stad Leuven, al sinds 2006 met hun laatstejaars richting Weimar-Buchenwald. Het is telkens opnieuw een reis die ze nooit meer vergeten. Het contrast tussen het intense cultuurbad in Weimar en de stille herinnering aan zoveel leed in het concentratiekamp in Buchenwald blijft voor altijd aan hun ribben kleven. Dit jaar bestaat dit unieke scholenproject 10 jaar.
“De kiem van het project ligt in de restauratie van het oorlogsmonument op het Martelarenplein. Bij de inhuldiging werd het hernoemd tot ‘vredesmonument’. Het staat symbool voor de vele burgerslachtoffers in oorlogstijden en behoort tot het collectief geheugen van veel Leuvenaars. Bij de jonge generatie heeft het echter zijn betekenis wat verloren. Vanuit dit aanvoelen en vanuit een sterke drang om de oorlogsherdenkingen van 8 mei te actualiseren, rijpte onder meer het idee voor deze reis”, steekt schepen van cultuur Denise Vandevoort van wal. “Er zijn wel degelijk lessen te trekken uit het verleden. Het oorlogsverleden van Leuven schreeuwt om een noodzakelijke link naar het heden. Iedereen moet beseffen dat oorlog geen verschijnsel is van lang geleden, het is nog altijd bikkelharde realiteit. De oorzaken van oorlog, geweld, onverdraagzaamheid en conflict liggen breed gezaaid. Ook dichtbij huis, denk bijvoorbeeld maar aan racisme en extreemrechts gedachtengoed. We vinden het belangrijk om onze jongeren de tools
aan te reiken om zelf de mechanismen van discriminatie en machtsmisbruik te kunnen blootleggen.”
Intensief
Sinds maart 2006 trekken daarom, op initiatief van de stad Leuven, jaarlijks 200 Leuvense leerlingen richting Buchenwald-Weimar voor een 6-daagse studiereis. Het is een intensief traject waarbij leerlingen een hele week lang worden ondergedompeld in maatschappelijke vraagstukken rond tolerantie, democratie, samenwerking, uitsluiting, mensenrechten … Vanuit het historisch referentiekader van WO II en het systeem van concentratiekampen gaan ze in Buchenwald op zoek naar de voedingsbodem van mensenrechtenschending in het verleden én naar de actuele bedreigingen van onze democratie. Het staat in schril contrast met de kunst en cultuur die ze nauwelijks 10 kilometer verder in Weimar mogen smaken. Weimar is de stad van Goethe, Schiller, de Bauhaus Akademie … en in de jaren 30 dé culturele hoofdstad van Europa. Nergens was de afstand tussen dood, wanhoop en culturele beschaving zo klein als daar.
“We kiezen bewust voor de combinatie Buchenwald en Weimar omwille van de bijzondere band met onze stad. Tijdens Wereldoorlog II werden vele Leuvense burgers naar Buchenwald gedeporteerd, weinigen kwamen terug. Ook de banden met Weimar zijn legio: Vandevelde en Bauhaus zijn daarbij de beste voorbeelden”, aldus nog Denise Vandevoort. “De stad neemt het initiatief, coördineert, stelt het programma samen en levert een fikse financiële bijdrage door onder meer het vervoer te betalen. Elke Leuvense school kan zich kandidaat stellen en de interesse is groot. WO II behoort immers tot de leerstof van de derde graad. Naast de internationale en nationale context kan ook de lokale (Leuvense regio) dimensie van deze ‘totale oorlog’ heel concreet enherkenbaar worden gebracht. Het spanningsveld tussen de cultuurstad Weimar (de schoonheid) en het concentratiekamp Buchenwald (de verschrikking) maakt deze reis buitengewoon interessant. Wij hopen het initiatief nog lang te kunnen verderzetten.”
Vlnr: Rik Van Molkot, Fernande Stas, Elizabeth Joos en Denise Vandevoort
Kwinten Rummens is getuige van het eerste uur, hij was een van de leerlingen die in 2007 meeging op de allereerste Buchenwaldreis: “Het is een ervaring die me altijd is bijgebleven. Het was enerzijds leuk, want je leerde ook leerlingen van andere scholen kennen, maakte er nieuwe vrienden en anderzijds heel erg confronterend. Het bezoek aan Buchenwald zette me met mijn twee voeten op de grond. Zoveel wreedheden … zoiets vergeet je nooit meer, het blijft me voor altijd bij.”
Elizabeth Joos ging drie jaar geleden mee. Zij getuigt wat deze reis voor haar betekent: “Je kan erover leren en opzoeken, maar het bezoek aan Buchenwald maakte al de geschreven woorden realistisch. Beklijvende gedachten die je doen stilstaan en beseffen dat er nog steeds zo’n dingen gebeuren in deze wereld, is confronterend en verontrustend.”
Er worden geen reacties toegelaten op dit artikel.