Sint-Donatustoren pronkt opnieuw in stadspark

De Vlaamse erfgoedorganisatie Herita en Stad Leuven hebben samen de Sint-Donatustoren gerestaureerd. Zo is er opnieuw een stukje van de eerste stadsomwalling in het stadspark in de oorspronkelijke toestand hersteld. De stad heeft nog meer plannen voor deze stadsomwalling in Leuven. 

Werken Sint-Donatustoren – algemeen
De aannemer restaureerde een ingestort koepelgewelf en bouwde de toren opnieuw gedeeltelijk op. Daarvoor recupereerde hij zoveel mogelijk materiaal dat ter plaatse aanwezig was. Bovenaan kwam een groen dak. Door de nodige stabiliteitswerken, kunnen bezoekers opnieuw door de toren lopen en zo beter genieten van dit stukje erfgoed.

Stadsomwalling in Leuven
In het stadspark werd eerder al een stuk stadsomwalling ter hoogte van de Sancta Mariaschool gerestaureerd. Op dit moment loopt ook een studie voor de restauratie van een ander ingestort deel van de stadsomwalling in het stadspark. Ondertussen diende de stad een subsidiedossier in voor de restauratie van de muur in Handbooghof. Op de ziekenhuissite ‘Sint-Pieter – Sint-Rafaël’ plant de ontwikkelaar Resiterra noodzakelijke onderhoudswerken aan de stadstorens.

Het is duidelijk dat de stad de leesbaarheid van de stadsomwalling wil versterken en zo de erfgoedwaarde in de kijker wil zetten. Enerzijds worden in heel Leuven de nog aanwezige restanten stuk voor stuk geconsolideerd en waar mogelijk geïntegreerd in nieuwe projecten. En om de ruimtelijke samenhang tussen deze restanten te verduidelijken, onderzoekt de stad anderzijds ook hoe ze het traject van de stadsomwalling in de toekomst kan visualiseren.

Een stukje geschiedenis
De Sint-Donatustoren maakt deel uit van de eerste Middeleeuwse stadsomwalling. Omdat er in de 14de eeuw een tweede stadsomwalling werd gebouwd, verloor de eerste omwalling haar verdedigingsfunctie en werd ze stelselmatig afgebroken.

Maar de Sint-Donatustoren trotseert de tijd. In de 19de eeuw werd beslist een stadspark aan te leggen – het Donatuspark – als een romantisch landschapspark. Een deel van stadsmuur die aan de Sint-Donatustoren grensde, werd toen afgebroken. Zo werd de toren een alleenstaand restant, en werd het een ‘folie’ in deze romantische tuin. Het was in die tijd gebruikelijk om prieeltjes of watervalletjes in tuinen aan te leggen.

image004

In die periode legde men de funderingen bloot en voegde men aan de oorspronkelijke veldzijde een trap toe met een opening als toegang tot de toren. De Sint-Donatustoren werd in 1978 samen met andere restanten van de eerste stadsomwalling beschermd als monument.

In 2004 stort het gewelf van de binnenkamer in. De ruïneuze en gevaarlijke toestand van de toren was aanleiding voor het starten van de restauratie. Op dat moment wordt de toren in erfpacht gegeven aan Herita.

Werken in detail
De restauratiewerken bestonden uit verschillende onderdelen:

  • Om de nodige stabiliteit te garanderen, zorgde de aannemer voor een versteviging van de fundering.
  • Het ingestorte koepelgewelf werd gedeeltelijk gereconstrueerd.

image007

  • De bovenzijde van de toren werd opnieuw afgewerkt. Na de instorting van het koepelgewelf, bewaarde men de stenen. De aannemer gebruikte voor de afwerking van de bovenzijde deels deze gerecupereerde stenen , aangevuld met nieuwe stenen.

image008

  • Bovenop de toren kwam er een groendak. In de oorspronkelijke toestand was de toren nog een verdieping hoger.
  • De later toegevoegde trap werd tijdens de restauratiewerken geconsolideerd en waar nodig aangevuld met nieuwe natuurstenen treden.

image009

  • Plaatselijk was het noodzakelijk bepaalde natuurstenen te vervangen. Men gebruikte hiervoor maximaal materiaal dat ter plaatse aanwezig was. Nadien werd het geheel opnieuw gevoegd met kalkmortel.
  • Omwille van veiligheidsredenen is de toren niet toegankelijk. Een gesmeed hek sluit de toren af. De bezoekers kunnen wel opnieuw door de toren wandelen, langs het eerste deel van de trap.

Door deze restauratie zorgen Herita en de stad Leuven ervoor dat de toren opnieuw het stadspark siert, als een getuige van de rijke geschiedenis van de stad.

Bookmark and Share

Er worden geen reacties toegelaten op dit artikel.