Limburgs dierbaar oord
‘Wij zijn waar de aarde heuvelt / waar het vlakke land gaat plooien.’
Wij, dat is Limburg, de thuisbasis van Toneelgroep Maastricht en het thema van de voorstelling Waar het vlakke land gaat plooien, op 14 oktober te gast in OPEK. Een Nederlands-Limburgse man is samen met zijn zwangere Belgisch-Limburgse vriendin zijn geboortegrond ontvlucht na de sluiting van de mijnen, vastbesloten om die zwarte geschiedenis uit te wissen. Een moeder die op sterven ligt, onderbreekt het feestgedruis in Berlijn en dwingt de uitgeweken jongeman tot een woelige roadtrip terug naar Heerlen en een verleden dat hij diep in de mijnschachten had achtergelaten.
Sinds januari 2015 staan Servé Hermans en Michel Sluysmans aan het artisitieke roer van Toneelgroep Maastricht. Waar het vlakke land gaat plooien is hun eerste productie en geeft meteen hun visie weer: het gezelschap is lokaal verankerd, maar moet tegelijk ook universeel aanspreken. Hoewel deze voorstelling over het glooiende Limburg gaat, kan elke toeschouwer in ons Limburg zijn eigen thuis herkennen. Dichter dan een Limburgs lief kom ik niet bij het Limburggevoel in de buurt, maar ik kon me toch vinden in het verhaal over die eeuwige cirkel van vertrekken en steeds opnieuw thuiskomen. Jibbe Willems zorgde voor de tekst en wist het stuk luchtig te houden met een gezonde portie ironie. Net voor het geheel platvloers wordt, raakt de tekst echter de poëtische snaar: de grens tussen humor en ontroering wordt naar het einde toe steeds vager. Acteurs Joke Emmers en Servé Hermans zetten zo krachtig teksttheater neer en worden daarin muzikaal bijgestaan door de liveband HET ZUIdEN.
© Stephan Vanfleteren
‘Alles, Alles geht vorbei, doch wir sind uns treu.’
Niet alleen de vier muzikanten van HET ZUIdEN zorgen voor muziek, het gezelschap bracht ook een sopraan mee, die de rol van de moeder op zich neemt. Terwijl ze aardappelen schilt en voor haar zoon een steeds levendigere herinnering wordt, zingt Lies Verholle met haar hoogste noten het Limburgse volkslied. Later wagen alle spelers zich gezamenlijk aan een ingetogen versie van Gorki’s Lieve Kleine Piranha, een gepast eerbetoon dat voor de Belgische toeschouwers de suggestie van een warme thuis alleen maar versterkt. Ook de appelwangetjes en het ongedwongen spel van Joke Emmers – het woord guitig is voor haar uitgevonden – verspreidt een vertrouwde gloed in de zaal.
Gedurende het grootste deel van het stuk rijdt het koppel met een razende snelheid over de Autobahn, steeds meer opgejaagd door herinneringen die ze dachten uitgeveegd te hebben. De voorstelling zelf houdt een even moordend tempo aan, wat de acteurs soms verhindert om de poëtische tekstblokken met voldoende diepgang te brengen. Het publiek kan dankbaar uitbollen in de muzikale intermezzo’s, waar het de kans krijgt om voorbij de taalgrapjes en zwangerschapskwaaltjes van de personages te kijken en de boodschap van de voorstelling te begrijpen: je kan proberen je verleden te ontvluchten, maar je geboorteland draag je altijd met je mee.
‘Al lukt het je je wortels af te kappen / als je van Limburg bent / groei je nergens weer opnieuw.’
Waar het vlakke land gaat plooien, Toneelgroep Maastricht // Woe 14 oktober 2015 // OPEK (Het nieuwstedelijk)
De voorstelling is nog tot en met 22 november te bekijken in verschillende schouwburgen in België en Nederland.
Door Evelyne Bauer.
Dit artikel verscheen eerder op CLUB KULtuur.
Er worden geen reacties toegelaten op dit artikel.