LEUVENS DIALECT VOOR ALLEN, OOK VOOR NIET-LEUVENAARS (Les 31)
MEDEKLINKERS, deel 1 van 3
(Hou je voorlopig niet bezig met de klinkers. De spellingsregels daarvoor volgen later)
Gouden regel van de eenvoud:
In het Leuvens (Lv.) gebruik je NOOIT medeklinkers die je:
– niet uitspreekt
– anders leest of uitspreekt dan dat je ze schrijft.
Wel zijn er enkele medeklinkers die onze bijzondere aandacht verdienen.
1. De letter G
Wordt uitgesproken zoals in het Nederlands (Nl.). goë (gij), grien (groen).
Uitzondering: de G in woorden van Franse oorsprong wordt SJ of ZJ geschreven en uitgeproken. Bijvoorbeeld: garaasj (garage), zjandêrm (gendarm), zjuzje (juge = rechter).
2. De letter H
– Als de letter H aan het begin van een woord staat, wordt die in het Lv. nooit uitgesproken en dus ook niet geschreven. Bijvoorbeeld: alloo (hallo), andduk (handdoek), èt (hart), emel (hemel), eup (heup), eud (hoed), oest (hoest), ond (hond), oeës (huis).
– Staat de H in het midden van een woord, wordt ze evenmin geschreven, maar wordt ze omwille van de leesbaarheid, vervangen door een afkappingsteken. Bijvoorbeeld: be’ieëder (beheerder), be’ulpzoom (behulpzaam), ge’eimelte (gehemelte), ge’oëm (geheim).
– De letter H na de letter T
Wat doet in godsnaam in het Nl., die H na een T, zoals in apotheker en zoveel andere woorden? Die is daar voor niets nodig: je spreekt ze ten andere niet uit in het Nl.! En dus spreek je ze niet uit in het Lv.
En wat je niet uitspreekt, schrijf je niet. Bijvoorbeeld: apeteiker (apotheker), simpatiek (sympathiek), maraton (marathon), teima (thema), toeës (thuis), teooter (theater).
NB: De combinatie van de letter H met de letter C wordt in een volgende les besproken.
3. De letter J
Wordt uitgesproken zoals in het Nl.: Janewoore (Januari), jooge (jagen).
Uitzondering: de J in woorden van Franse of Latijnse oorsprong worden ZJ uitgesproken. Bijvoorbeeld: zjalous (jaloers), zjartèl (jarretel), zjenoëvel (jenever), Zjieëzeke (kleine Jezus), zjubelei (jubileum), zjust (juist).
(Wordt vervolgd)
Er worden geen reacties toegelaten op dit artikel.