Leuvense glasramen terug uit Amerika
“188 jaar nadat ze van Leuvense bodem verdwenen, zijn ze eindelijk terug in Leuven.”
De recente terugkeer van zes glasramen van de Corcoran Art Gallery in Washington naar de Abdij van Park, is de aanleiding voor een tentoonstelling in het stadhuis. Ze zet de glasramen als 17e-eeuwse topstukken van de Leuvense meester-glazenier Jan De Caumont (1577-1659) in de kijker en toont de tien jaar durende zoektocht en inspanningen van vrijwilligers van de Vrienden van de Abdij van Park en anderen om de verblijfplaats van de glasramen te achterhalen.
Vandaag zijn 21 van de 41 originele glasramen opnieuw terecht en komen de topstukken terug thuis. Voor het eerst sinds hun terugkeer kan je enkele van deze unieke glasramen van dichtbij bewonderen in het stadhuis. De tentoonstelling presenteert een glasraam (middenpaneel) uit de Yale University Art Gallery (New York), een centraal paneel dat zich al in de abdij bevond en twee zogenaamde glasraamtriptieken (drieluiken) uit de Corcoran Art Gallery (Washington). Een tijdslijn toont je de internationale omzwervingen van deze bijzondere reeks glasramen die in de periode 1635-1644 speciaal voor de kloostergangen van de Abdij Van Park werd vervaardigd. Ook originele ontwerptekeningen, briefwisselingen en andere archiefdocumenten komen aan bod. Nieuwe filmpjes laten bijzondere getuigen aan het woord.
Bewogen geschiedenis
In opdracht van Abt Jan Masius ontwierp Jan De Caumont tussen 1635 en 1644 deze serie van 41 glasramen over het leven van Sint-Norbertus. 180 jaar lang schitterden zij in de beslotenheid van de abdij totdat de Norbertijnen ze in 1828 uit geldgebrek verkochten aan de rijke Brusselse reder Jean-Baptist Dansaert. Na diens dood in 1832 werden de ramen bij erfenis verdeeld onder zijn drie dochters. In de loop der tijd raakten ze verder verspreid over de wereld, tot in Amerika.
Geleidelijke terugkeer
Vanaf de jaren 70 van de vorige eeuw keerden met mondjesmaat ramen terug naar de Abdij van Park. Zo wisten de Vrienden van Abdij van Park in 1992 op een veiling bij Sotheby’s in New York twee ramen aan te kopen. Een van die ramen wordt nu tentoongesteld.
Het proces kwam in een stroomverstelling toen Leo Janssen, vrijwilliger bij het archief van de Abdij van Park, medio 2005, in een archiefdoos een verwijzing naar Amerika vond. Mede dankzij zijn precisie en volharding is nu van het merendeel van de glasramen geweten waar zij zich bevinden.
In 2013 kocht de Vlaamse overheid in het kader van het topstukkendecreet nog eens acht glasramen aan uit de collectie van Yale University Art Gallery. Een van die glasramen, het glasraam ‘Norbertus vraagt toelating aan Gelasius’, kan je bewonderen in het stadhuis.
Begin 2015 liet de Corcoran Art Gallery aan de stad Leuven weten dat ze zes triptieken bezat die oorspronkelijk afkomstig waren uit de Abdij van Park. Deze ramen waren in 1926 in haar collectie gekomen via de Amerikaanse senator en kunstverzamelaar William Clark, die de ramen twintig jaar daarvoor had laten inwerken in de bibliotheek van zijn huis op Fifth Avenue in New York. Als gevolg van de economische crisis moest de Cocoran Art Gallery sluiten en zocht ze een goede bestemming voor de ramen. Op voorwaarde dat de stad onder meer de kosten voor transport en restauratie op zich zou nemen, zou Corcoran de ramen schenken. En zo geschiedde. In februari van dit jaar arriveerden de kisten in Zaventem en de afgelopen maanden werden de glasramen onderzocht door glasspecialiste Aletta Rambaut en haar team.
Topstukken van Jan De Caumont
Met de terugkeer van deze zes drieluiken komt het totale aantal teruggekeerde ramen op 21 en is de helft van de volledige reeks van Jan De Caumont terug op Vlaamse bodem. “We mogen dat met recht een ongezien voorbeeld van recuperatie van een van de fraaiste reeksen brandglas uit de geschiedenis van de brandglasschilderkunst uit de Zuidelijke Nederlanden noemen“, zegt schepen van cultuur Denise Vandevoort. “Reden te meer voor de stad Leuven om het uitzonderlijke oeuvre van Jan De Caumont in de toekomst nog meer in de schijnwerpers te plaatsen. Deze Leuvense glasschilder was een meester van het detail en wordt niet voor niets door experten beschouwd als een van de grootste en meest vooraanstaande glazeniers van de 17e eeuw. Wij mogen ons gelukkig prijzen dat een belangrijk deel van zijn werk in de Leuvense collecties zit. Ook Museum M kocht recent nog een indrukwekkend glaspaneel van De Caumont aan.“
Tussenstop en toekomst
De tentoonstelling ‘Leuvense glasramen terug uit Amerika’ is een nieuwe, korte tussenstop tijdens de lange, bijna twee eeuwen durende reis van de glasramen van Abdij van Park. Want één ding is zeker: zij zijn nog niet op hun eindbestemming. De ramen zullen in de nabije toekomst worden gerestaureerd en geleidelijk aan worden teruggeplaatst in de gerestaureerde abdij.
Fondsenwerving
Om die restauratie en terugplaatsing van de glasramen te ondersteunen, organiseren de Vrienden van de Abdij van Park een fondsenwerving. Ze rekenen daarvoor op de hulp van velen. Elke vrije gift die gestort wordt op rekening van de Koning Boudewijnstichting BE10 0000 0000 0404 met gestructureerde code 182/0740/00146 maakt het mee mogelijk om de glasramen echt terug thuis te laten komen in de abdij. Een gift van 40 euro of meer geeft recht op een fiscaal attest. Op de gloednieuwe website www.parkabdij.be/glasramen houden de Vrienden van de Abdij van Park je op de hoogte van de resultaten van de fondsenwerving.
Er worden geen reacties toegelaten op dit artikel.