Leven in Leuven

Digitaal lespakket ‘De Brand van Leuven’ voor Leuvense scholen

De historische documentaire ‘De Brand van Leuven’, het eerste samenwerkingsverband tussen de stad Leuven en Fonk vzw, was een schot in de roos. De stad Leuven besloot om de dvd van deze aangrijpende documentaire gratis aan te bieden aan alle Leuvense scholen. “Omdat het van belang is dat de kinderen en jongeren van vandaag deze sombere bladzijde uit de Leuvense geschiedenis kennen en kunnen duiden”, zegt schepen van cultuur Denise Vandevoort. Aanvullend bij de documentaire liet de Erfgoedcel Leuven een digitaal lespakket ontwikkelen, dat ook gratis kan worden opgevraagd.

In ‘De Brand van Leuven. Kroniek van een oorlogsmisdaad’ vertelt oorlogsjournalist en Leuvenaar Rudi Vranckx hoe Leuven eind augustus 1914 het slachtoffer werd van blinde oorlogsrazernij en wat de motieven voor deze vreselijke misdaad waren. De dvd van de documentaire werd dankzij de erfgoedcel en de stad Leuven al gratis aan elke Leuvense school bezorgd. Aanvullend bij het tijdsdocument is er nu ook een digitaal lespakket beschikbaar. Dat pakket biedt leerkrachten van de derde graad lager onderwijs en van de eerste en derde graad middelbaar onderwijs enkele lesopties om voor en na het bekijken van de documentaire dieper op het thema in te gaan.

Maatwerk per doelgroep
Auteur Leen Alaerts (lector geschiedenis KHLeuven) heeft elementen uit de documentaire samengebracht op basis waarvan leraren op maat van hun leerlingen de leerinhoud zelf verder kunnen bepalen. Deze tekstuele synthese wordt bovendien verrijkt met extra beeldmateriaal dat hoofdzakelijk afkomstig is uit het stadsarchief.

Lesoptie 1 biedt een kader om binnen één lesuur zowel de documentaire (30 minuten) te bekijken als ze klassikaal te bespreken. In lesoptie 2 wordt aan de hand van extra documenten nog dieper ingegaan op de inhoud. Deze lesopties kunnen zowel in het secundair onderwijs als in de derde graad van het basisonderwijs ingezet worden.
Lesoptie 3 is de meest uitgebreide en richt zich op de oudste doelgroep, de derde graad van het secundair onderwijs. Hierin worden bovendien methodieken aangereikt om de leerlingen historische kritiek te laten toepassen op de documentaire en op de documenten. Ook de documenten verschillen in moeilijkheidsgraad naargelang de leeftijd en competenties van de leerlingen.

De erfgoedcel en de stad Leuven hopen met dit initiatief een interessant instrument te hebben ontwikkeld om kinderen en jongeren te laten nadenken over oorlog en zijn globale en lokale impact.

Scholen die geïnteresseerd zijn in het gratis digitaal lespakket, kunnen contact opnemen met de erfgoedcel op erfgoedcel@leuven.be of tel. 016 27 22 84.

Online dagboek over de brand van Leuven in 1914

Hoe verging het Leuven bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog 100 jaar geleden? De grote historische lijnen van het oorlogsgeweld dat Leuven trof, zijn ondertussen goed gekend. Maar hoe was het om het écht mee te maken? Leuvenaar Hilde Verboven brengt historische personages die de oorlogsjaren aan den lijve ondervonden online terug tot leven, op www.oorlogsdagboekleuven.be en op Facebook. ‘Als ooggetuigen van toen, verslaan zij voor ons het nieuws uit Leuven tussen 22 juli 1914 en 28 oktober 1914.’

‘Tijdens de Duitse opmars doorheen België in augustus-september 1914 krijgt Leuven – samen met een tiental andere steden en dorpen – met wraakacties van een militaire bezettingsmacht af te rekenen. Die acties keren zich tegen de achtergebleven burgerbevolking. Een deel van de bevolking was voor de komst van het keizerlijke leger al op de vlucht geslagen, omdat de verhalen over terreurdaden elders snel de ronde deden. Wie achterbleef, maakte de machtsovername door Duitse militairen in Leuven mee’, aldus Hilde Verboven. ‘In mijn oorlogsdagboeken geef ik de gewone mens een stem. Een student, een zakenman, de burgemeester, een zuster, een journalist, een wijnhandelaar … allemaal vertellen ze via facebook dag aan dag wat zij zien, horen, voelen en ruiken. Het zijn persoonlijke, aangrijpende verhalen over twijfel (zal de oorlog Leuven bereiken?), feiten (de Duitsers vallen Leuven binnen), emoties en gruwel. Als ooggetuigen van toen, verslaan zij voor ons het nieuws uit Leuven tussen 22 juli 1914 en 28 oktober 1914 in korte tekstjes, met foto’s, links, elk vanuit zijn eigen achtergrond. De inhoud is volledig gebaseerd op oorlogsdagboeken, archieven en publicaties van toen. 10 verschillende personages komen aan het woord.’

Uniek vertellersperspectief
‘Wat dit project zo uniek maakt, is natuurlijk het perspectief van de vertellers: niet de koele afstandelijke historische blik, maar een beleefd en doorleefd verhaal. De getuigenissen van bijvoorbeeld Valerius Claes, een Vlaamse Kapucijn, zijn erg aangrijpend. Hij is de man die na de gruwelweek de lijken die in de stad verspreid lagen een laatste rustplaats bezorgde’, vertelt Hilde Verboven. ‘Ook Hervé De Gruben, een rechtenstudent van de universiteit die brancardier wordt, post regelmatig. Net als de Zwitserse zakenman Fuglister die al vijf jaar in Leuven woonde op het moment dat de oorlog uitbrak. Bijzonder aan zijn werk is dat hij verschillende Leuvenaars in het geheim is gaan interviewen. Hij wilde immers bewijslast over de schendingen van de mensenrechten en de verantwoordelijken te verzamelen. Ook de toenmalige burgemeester Leo Colins en zijn tijdelijke vervanger Alfred Nerincx komen aan het woord. Zij vertegenwoordigen het officiële burgerlijke gezag. De jonge, nog onervaren journalist Lambertus Mokveld die voor de Nederlandse krant De Tijd werkte, was de eerste buitenlandse journalist die het ‘rampgebied’ Leuven bereikte. En de Leuvense wijnhandelaar Felix Boon verhaalt over zijn tocht dwars door het front. Zijdelings krijgen ook minder prominente figuren een stem in het verhaal: een zuster van Paridaens, Alida Van Mellaert, de Nederlandse avonturier Louis Grondijs en de Amerikaanse diplomaat Hugh Gibson. Elk personage geeft vanuit zijn of haar eigen achtergrond een andere kijk op de gebeurtenissen.’

Volg de oorlog live
Op Facebook of de blog vind je de verslaggeving vanuit de eerste hand. Vanaf 22 juli is er dagelijks een update, met een climax in de periode tussen 25 augustus en begin september 2014. Wie elke dag een kijkje neemt, krijgt een totaalbeeld van het dagelijkse leven ten tijde van de brand van Leuven in 1914.

Oorlogsdagboek Leuven is een initiatief van Hilde Verboven, met de steun van Rudi Vranckx, Pascal Lacroix van Leuvense Historische Weetjes, Erfgoedcel Leuven en stad Leuven.

Marie Legrand, laatste getuige Brand van Leuven

Marie Legrand (°9/08/1911) is wellicht de enige Leuvenaar die nog uit eerste hand kan vertellen over de brand van Leuven. Ze was slechts 3 jaar toen de gruwel in Leuven uitbrak. De erfgoedcel van de stad Leuven, Toerisme Leuven en Fonk vzw besloten om deze gouden getuige te interviewen.

“De geur van de brand vergeet ik nooit meer.”

Marie Legrand (°Kessel-Lo 09/08/1911) is naar alle waarschijnlijkheid de laatste nog levende getuige van de brand van Leuven. Ze woonde met haar familie in de Brusselsestraat. Ze vertelt in het interview hoe ze zich nog steeds de geur van de brand herinnert. En over de vele mannen in uniform die ze allemaal “moffen” noemde. Haar verhaal is een aangrijpende getuigenis over oorlog, vernieling, vluchten, rouw en toch weer doorgaan. Door de ogen van een kind.

Het interview zal als een van de extra’s mee verschijnen op de DVD ‘De Brand van Leuven. Kroniek van een oorlogsmisdaad’. Deze DVD is vanaf 5 augustus te koop via Fnac, Standaard Boekhandel, enkele Leuvense krantenwinkels, Toerisme Leuven, Centrale Bibliotheek KU Leuven en www.daltonshop.be.

Première kortfilm De Brand van Leuven

De productie van  vzw FONK  / Cinema ZED ging vanavond in première in het kader van het DOCVILLE -festival.

Dit in aanwezigheid van o.a. de producer en de ploeg van vzw FONK: Johan Van Schaeren en Frank Moens, verder met Koen Verlaeckt, secretaris-generaal dept. Internationaal Vlaanderen, met Rudi Vranckx, die de presentatie en voice-over van de film verzorgde en de Schepenen Denise Vandevoort en Dirk Vansina. Achteraf waren er korte, verhelderende interviews door Frank Moens.

Met “Kroniek van een oorlogsmisdaad / The Sack of Leuven” als ondertitel  werd een boeiend en pakkend sfeerbeeld opgehangen van die tragische rampperiode, eind augustus 1914.

Maandenlang is er intens gewerkt om er een samenhangend geheel van te maken, vertelde de producer. Speurend naar oude bronnen, archieven, om zowel bewegend als stil beeldmateriaal te verzamelen van die bewogen periode.
Bewegend beeldmateriaal was sowieso al erg beperkt terug te vinden – vele opnames bleken ook nog eens verloren gegaan…
Toch hebben de producenten recent ontdekte filmfragmenten kunnen verwerken. Voor fotomateriaal was het aanbod dan weer wel erg groot, dankzij het Stadsarchief Leuven, postkaarten, scans van propagandamaterialen…
Het tekstuele scenario is voor het grootste gedeelte gebaseerd op: “De Brand van Leuven” van Mark Derez (KU Leuven) en nog vele andere aanvullende bronmaterialen. Meer gedetailleerde info hieromtrent – zie hun website: “over de film”.

Beklijvend, pakkend – in confronterend  breedbeeld – bleef de volle Kinepolis-zaal er die avond niet onbewogen bij…
Het platgebrande Leuven levensgroot op doek pakte wel!!
Zo ook Rudi Vranckx! (dixit himself)

Productie: Matthias Therry, Cecilia Verheyden, Johan Van Schaeren,
2014, 30 min. Fonk vzw / Cinema ZED, Johan Van Schaeren,
DOP: Pieter Van Alphen, Montage: Matthias Therry

Nog te zien tijdens DOCVILLE: zaterdag 10 mei 2014, 19.00u, Kinepolis,
Trailer vind je hier.

Cinema ZED presenteert ‘De Brand van Leuven’

Eind augustus 1914 werd Leuven het slachtoffer van blinde oorlogsrazernij. Zowat het hele centrum van de stad werd systematisch vernield door de Duitse bezetter. In ‘De Brand van Leuven’ vertelt oorlogsjournalist en Leuvenaar Rudi Vranckx hoe het zover is kunnen komen en wat de motieven waren voor deze vreselijke misdaad, die niet alleen in eigen land, maar ook internationaal voor grote verontwaardiging zorgde.

De Brand van Leuven is een korte documentaire film van 35 minuten, geproduceerd in het kader van de herdenkingsactiviteiten rond 100 jaar WO I. De film werd mede mogelijk gemaakt door de Stad Leuven en de Vlaamse Gemeenschap (Departement Internationaal Vlaanderen).

De film werd geproduceerd door Fonk vzw, de Leuvense vereniging die al sinds 1995 actief is. De organisatie is bekend van onder meer de projecten Cinema ZED, Kortfilmfestival Leuven, Documentaire Filmfestival DOCVILLE en Dalton Distribution. Fonk Vzw, inmiddels uitgegroeid tot één van grootste filmverenigingen van het land, is actief als festivalorganisator, bioscoopuitbater, filmdistributeur, DVD-producent, -verdeler en -promotor, filmproductie is echter een relatief nieuw luik in de werking.

De Brand van Leuven is de eerste historische documentaire die de organisatie realiseerde. Fonk Vzw stelde een team samen van medewerkers uit eigen rangen en externen. De organisatie had het voorrecht te mogen werken met oorlogsjournalist (en Leuvenaar) Rudi Vranckx, die zowel de presentaties als de voice-over voor zijn rekening nam. Cecilia Verheyden, ook een Leuvense en bekend van onder meer Vermist, Wat Als? en Vriendinnen tekende voor de regie van de locatieopnames.

De film De Brand van Leuven gaat op woensdag 7 mei in première op het documentaire filmfestival DOCVILLE.

In the moving picture: Teaser “De Brand van Leuven”

Op 4 augustus 1914 staken Duitse troepen de Belgische grens over. Wat volgde, was een gruweltocht vol plunderingen, vele burgerslachtoffers en vernietigingen van eeuwenoud erfgoed. Vooral Aarschot, Leuven en Dendermonde moesten het ontgelden. Ze werden dan ook terecht ‘Martelaarsteden’ genoemd. Dit jaar organiseren de steden tal van activiteiten die herinneren aan wat 100 jaar geleden gebeurd is.

Alle info op www.martelaarsteden.be.

Film opgeladen door Visit Leuven

De Stad van ‘t LEED – Herdenkingsconcert – Leuven Brandt

In het kader van de Herdenkingsconcerten WOI 14-18 – Leuven Brandt brachten docenten en (oud)studenten van SLAC /Conservatorium op een vernieuwende wijze klassieke en elektronische soundscapes.

De Stad van ‘t Leed: Geinspireerd op werken van o.a. Edgard Varése en Stravinsky.

Jasper & Jasper brachten een pakkende soundscape vol dreiging, angst, spanning en oorlogsgeluiden tesamen met een stroom aan oorlogs-gerelateerde videobeelden.
Ionisation van Edgard Varèse: twaalf slagwerkers een een pianist riepen gevoelens op van de oorlogs-verwarring en chaos.

Why van Leo Ouderits: Diepe zware trommen samen met de knetterend scherpe kleine trom vertolkten de hevige strijd aan het front. De xylofoon nodigde tussendoor het oorlogsleed ook al eens uit tot dans.
En de beiaard (Luc Rombouts) kondigde vanuit de Universiteitsbibliotheektoren het einde van de oorlog aan …

Volgde een prachtig arrangement van het Le Sacre du Printemps van Igor Stravinsky. Vier piano’s speelden sterk geaccentueerde ritmische motieven, ze creëerden een agressieve en opgejaagde sfeer, nadien opgevangen door trage sfeervolle kleurmomenten. Prachtig!

Componiste Erika Budai herwerkte het lied van Emile Verhaeren “C’est la ville de la douleur” uit 1897 tot een werk voor vier koren. Onder begeleiding van pauk en militaire trom.
Nogmaals weerklonken daarna verzoenende melodieën vanuit de beiaardtoren  om een boodschap van vrede over de stad te verspreiden.

Volgde als apotheose nogmaals de vertoning van de film “Leuven Brandt”.

‘t Was een waardig en beklijvend herdenkingsmoment!

3e editie Brunch “No waste great taste” van Content Leuven in Hal 5 – Kessel-Lo

Op zondag 18 oktober vond in Hal 5 de 3e editie plaats van de “No waste great taste” brunch van Content Leuven, de verpakkingsvrije winkel van Leuven.

Deze laatste brunch van 2020 kon nog op de valreep plaatsvinden want daags nadien werden een reeks nieuwe verstrengde corona-maatregelen van kracht. Om alles vlot en coronaproof te laten verlopen waren er 2 shiften voorzien: een ochtendshift om 10u en een middagshift om 12u30.
Om de toestroom een beetje gespreid te laten verlopen was er aan de verschillende bubbels gevraagd om op een bepaald tijdstip toe te komen. Aan de lange buffettafel waren voldoende desinfecterende handgels aanwezig en de mensen werden persoonlijk bediend door de Content medewerkers.
Iedereen was uiteraard verplicht om een mondmasker te dragen (behalve natuurlijk tijdens het eten & drinken aan tafel)

Het grotendeels vegetarische buffet bestond voornamelijk uit producten van lokale leveranciers zoals o.a. Kort’Om Leuven en uit gerechtjes die verwerkt waren uit overschotten van de Content winkel.(een verwijzing naar de “no waste”) Zo konden de mensen zich opwarmen aan een heerlijk kopje marokkaanse wortelsoep of een lekker stukje quiche en hun immuunsysteem een boost geven met een gezonde fruitsalade. Er werd ook een beroep gedaan op de producten van de partners van Hal 5 zoals het zuurdesembrood van bakkerij Korst en de koffie van koffiebranderij MOK.
Ook de dessertliefhebbers kwamen aan hun trekken want er was lekkere chocoladetaart, bananenbrood, pompoenbrood, en dat allemaal “contentmade”!
Daarnaast was er ook een “donatie” van bakkerij De Broodenier: een mand vol zoete vegan ontbijtkoeken.

Om helemaal aan het principe van “no waste” te voldoen, mochten de mensen op het einde van elke brunchsessie hun eigen potje vullen met de restjes.

Voor meer info over toekomstige Content brunches of andere initiatieven kan je terecht op de facebookpagina van Content: https://www.facebook.com/contentcvba of op hun website: https://contentleuven.weebly.com/

heerlijke marokkaanse wortelsoep

heerlijke quiche

chocoladetaart

gezonde vegan spreads

koffiekoeken van De Broodenier en brood van Korst

The Content Leuven Team

19e Erfgoeddag in Leuven in het teken van vakmanschap

Onder het motto ‘Hoe maakt u het?’ staat Erfgoeddag dit jaar in het teken van ambacht en vakmanschap. Op twaalf locaties in Leuven kunnen bezoekers kennismaken met oude ambachten en hun hedendaagse invulling – van koffiebranden tot zegels maken, van tapijtweven tot klokkengieten. En natuurlijk zien ze ook makers live aan het werk.

Stadhuis centrale locatie
Het historische stadhuis, zelf toonbeeld van vakmanschap, is de centrale plek. Hier kunnen bezoekers hun bezoek starten met een gratis koffietje – zolang de voorraad strekt- en een programmaboekje. Je ziet er de vlechtinstallatie van Ief Spincemaille in werking, hoort hoe Bram Kerkhofs de stadhuisluchters maakte en kan op de Grote Markt de futuristische robot bewonderen, gemaakt door jongeren van VTI (Vrij Technisch Instituut) Leuven en Hans Geyens.
Maar ook de historische ruimtes, zoals de schatkamer, klerkenkamers en gotische zaal, komen tot leven. Met virtual reality, soundscapes, originele archiefstukken, … brengen ze je in de sfeer van de opstand van de ambachten en Pieter Coutereel.

Programma voor jong en oud
Deze 19e editie heeft ook speciale kinder- of gezinsactiviteiten in petto. Van zegels maken in het stadsarchief, spelen op de oefenbeiaard in Abdij van Park tot zelf een creatie weven in het Heilig Hartinstituut.
Ook jongeren van MIJNLEUVEN werkten actief mee aan het programma. In het historische stadhuis leverden ze een bijdrage aan de soundscapes en beleving in de klerkenkamers en gotische zaal. In de ruimtes van MIJNLEUVEN, zijvleugel van het stadhuis, organiseren ze workshops voor hun leeftijdsgenoten en presenteren de meiden van Textiellab een voel- en maakparcours waaraan het publiek kan deelnemen.

Nieuw: virtuele route, eerste project van Erfgoedlabo Leuven
Deze Erfgoeddag is ook het moment waarop het Erfgoedlabo Leuven een eerste project voorstelt. Met de focus op vakmanschap en expertise binnen de Leuvense erfgoedsector, werkten ze twee inhoudelijke routes uit. Eén route focust op de makers van vandaag en de andere belicht het veelzijdige beroep van de erfgoedspecialist. Deze routes komen ook online tot leven. Op Erfgoeddag kan je ze consulteren op een touchtafel in het stadhuis, maar ook nu al vind je ze op www.erfgoedlabo.be/erfgoeddag. Zo kan je alvast een virtueel bezoek brengen aan de locaties en hoor en zie je via filmpjes de makers en experten aan het woord/werk. Het helpt je om een keuze te maken welke locaties en makers jij interessant vindt om te bezoeken op 28 april.

Info over het programma
Je vindt het volledige programma op erfgoeddagleuven.be. Gratis programmaboekjes kan je ophalen bij Toerisme Leuven en je vindt ze op Erfgoeddag ook aan de infostand aan het stadhuis. Welkom!

De nieuwe vredesbeiaard vandaag nog buiten te bewonderen aan Abdij van Park

Groot belangrijk transport uit Nederland kwam maandag aan in Heverlee.  Zelden deed een uitzonderlijk transport met 10.6 ton brons op zoveel harten van erfgoedliefhebbers rond Leuven sneller slaan.  Het transport bracht immers de lang verwachte nieuwe vredesbeiaard voor de Abdij van Park uit de klokkengieterij Koninglijke Eijsbouts uit Asten Nederland.

Deze beiaard is een replica van de historische beiaard die tijdens de 18e eeuw in de Abdij hing maar later naar de Sint Pieterskerk in het centrum van Leuven verhuisd was. Deze werd verwoest in de oorlogsbrand van 25 augustus 1914.  Deze nieuwe vredesbeiaard is gerealiseerd na een crowdfunding actie waarbij 333 schenkers een (deel van) een klok financierden.  Stad Leuven en de Duitse stad Neuss financeerden de 2 grootste klokken…symbolischer kon niet voor deze vredesbeiaard aangezien de verwoesting in 1914 was veroorzaakt door Duitse troepen van rond de stad Neuss.
De 40 klokken zijn allemaal exacte replica’s, inclusief versieringen van de vernietigde beiaard en is daarmee de eerste en enigste (reconstructie) van een historische beiaard in België.

Op maandagavond 18u heeft de prior van de abdij de nieuwe klokken gewijd.
De nieuwe beiaard wordt morgen 13 september vanaf 8u in de abdijtoren gehangen. Vandaag is dus de laatste dag dat de klokken op het binnenplein kunnen bewonderd worden. Vele Leuvense scholen maken van deze uitzonderlijke kans gebruik, zo bleek uit de vele rijen gele fluohesjes die rond 9u vanaf alle kanten richting abdij kwamen aanwandelen/fietsen. De leerlingen kunnen persoonlijke vredesboodschappen schrijven op kleine klokjes die in een vredesboom gehangen worden.

De nieuwe vredesbeiaard wordt ingespeeld tijdens een grote huldiging op 11 november 2018 tussen 14-17u…Exact 100 jaar na het beëindigen van de Eerste Wereldoorlog toen ook overal in ons land de klokken geluid werden voor de nieuwe vrede. Zo zal ze ons gepast herinneren aan ieders wens voor een vredevolle wereld.