Archief voor ‘Geschiedenis’

Verbeelding van het Universum in M

De tentoonstelling ‘Verbeelding van het Universum‘ kadert, net als Richard Long in het KNAL! stadsfestival. Een unieke tentoonstelling die je echt moet gezien hebben. Ik was zo onder de indruk van de tentoonstelling dat ik bij het einde aangekomen er nog eens een tweede keer doorliep om wat langer stil te staan bij bepaalde werken. Topstukken voor mij waren de mummiekist, de zevenduizend (7000!) jaar oude denkers van Hamangia, de schitterende wandtapijten en de talloze prachtig geïllustreerde boeken. Maar je moet mij niet geloven, ga zeker zelf een kijkje nemen. Nog tot 16 januari in M!

Prachtige mummiekist van Peftjaoeneith:

IMG_4910

IMG_4978

De denkers van Hamangia, zevenduizend jaar oude figuurtjes uit klei, ze behoren tot de oudste prehistorische sculpturen die menselijke introspectie en verwondering weergeven:

IMG_4908

Het Lam Gods met voorstellingen van de Scheppingsdagen, de Zondeval, de uitdrijving uit het Paradijs en de geboorte van Christus (1500-1525):

IMG_4912 Lees verder.

Nieuwe muurschildering “Hortense Daman” van kunstschilder Gerolf Van de Perre

Sinds 23 september prijkt er een prachtige muurschildering op de hoek van de Bierbeekstraat en het Hortense Damanhof.
Het kunstwerk – van de hand van kunstschilder Gerolf Van de Perre – is een eerbetoon aan de Belgische verzetsheldin Hortense Daman (1926-2006)

Zij woonde als kind met haar ouders in de Pleinstraat in Heverlee en raakte als 13-jarige betrokken bij het verzet. Op 14 februari 1944 werden zij en haar ouders gearresteerd door de Gestapo en gedeporteerd naar het concentratiekamp van Ravensbrück. Hortense overleefde het concentratiekamp en overleed op 80-jarige leeftijd in Engeland. Haar verhaal kan je lezen in “Kind in Oorlog” (of “Child at War”) van auteur Marc Bles.

De muurschildering is een initiatief van buurtcomité Bierbeekstraat & Co naar aanleiding van de actie “Kom op voor je wijk” van de Stad Leuven, die het project eerder dit jaar goedkeurde. De buurtbewoners kregen de keuze uit 3 ontwerpen en het ontwerp van Gerolf Van de Perre kreeg de meeste stemmen.

Op de muurschildering zie je Hortense Daman met een bos bloemen in de hand op de stadsbegraafplaats van Leuven.

Beautiful mural "Hortense Daman" - Leuven

Beautiful mural "Hortense Daman" - Leuven

Beautiful mural "Hortense Daman" - Leuven

Beautiful mural "Hortense Daman" - Leuven

Beautiful mural "Hortense Daman" - Leuven

Beautiful mural "Hortense Daman" - Leuven

Beautiful mural "Hortense Daman" - Leuven

Beautiful mural "Hortense Daman" - Leuven

Beautiful mural "Hortense Daman" - Leuven

Beautiful mural "Hortense Daman" - Leuven

Als de Bliksem. 900 jaar Norbertijnen in Abdij van Park

Cultuurtip van het moment: de tentoonstelling ‘Als de bliksem. 900 jaar norbertijnen’ in de onovertroffen Abdij van Park. Zonder overdrijven, de mooiste erfgoedsite van gans Leuven. De tentoonstelling draait rond het leven van Norbertus, de stichter van de orde der premonstratenzers (beter gekend als norbertijnen of witheren) en de geschiedenis van de orde en de abdij, beide onlosmakelijk met elkaar verbonden.

De tentoonstelling biedt de mogelijkheid om de pas gerestaureerde refter, bibliotheek en de zuidvleugel met de salons en vertrekken van de abt te bewonderen. Bewonderen is trouwens een understatement. Ik herinner mij nog levendig hoezeer ik onder de indruk was, de eerste keer dat ik de unieke stuccoplafonds van de hand van Jan Christian Hansche zag. Wat een genoegen om deze ongelooflijke kunstwerken uit de 17e eeuw opnieuw in hun oorspronkelijke glorie te kunnen bewonderen.

En de plafonds zijn niet de enige schatten die de abdij te bieden heeft: de 20 virtuoze glas-in-loodpanelen in de pandgang uit de 17e eeuw uitgevoerd door de Leuvense glaskunstenaar Jan de Caumont, zijn op hun eentje al de moeite van een bezoek waard. Door de naweeën van de Franse Revolutie verkochten de norbertijnen de waardevolle glasramen in 1828 aan de rijke Brusselse industrieel Dansaert. Doorheen de jaren raakten de glasramen verspreid over verschillende locaties, over de hele wereld. Na grondig speurwerk konden 20 van de 41 glasramen terugkeren naar de abdij en zijn ze vandaag erkend en beschermd als Vlaamse Topstukken.

Een kleine impressie:

IMG_8231

IMG_8233

IMG_8238

IMG_8243

IMG_8246

IMG_8248

IMG_8255

IMG_8262

IMG_8267

IMG_8272

IMG_8291

IMG_8295

IMG_8301

IMG_8302

IMG_8304

IMG_8305

IMG_8309

IMG_8316

IMG_8333

IMG_8338

IMG_8341

IMG_8351

IMG_8354

IMG_8278

IMG_8321

Sint-Pieterskerk eindelijk volledig gerestaureerd

Vanaf 7 maart presenteert M in de volledig gerestaureerde Sint-Pieterskerk van Leuven een nieuwe permanente tentoonstelling. Je ziet er topstukken uit de Vlaamse kunstgeschiedenis in hun historische context. Een innovatieve digitale beleving dompelt je onder in het verhaal van Leuven, Vlaams-Brabant, de kerk en haar kunstschatten. De blikvanger van de tentoonstelling is ‘Het Laatste Avondmaal’ van Dieric Bouts, een Vlaamse Meester die thuis is in Leuven.

op woensdagavond 4 maart had ik de gelegenheid om in preview de Sint-Pieterskerk te bezoeken en zelf via augmented reality de tentoongestelde topstukken te beleven. De kerk is werkelijk in haar oude glorie hersteld en de scheiding tussen koor en schip is opnieuw ongedaan gemaakt, wat de kerk een meer open gevoel geeft. De ipad die de augmented reality ondersteunt, is naar mijn aanvoelen een beetje aan de logge kant, maar in de toekomst kan je deze kunstschatten ook via een VR-bril beleven. Ga gerust zelf de ervaring uittesten tijdens het openingsweekend van de Sint-Pieterskerk.

IMG_7937

IMG_7938

IMG_7941

IMG_7942

IMG_7943

IMG_7944

IMG_7945

IMG_7946

IMG_7948

Afterwork, de Leuven Experience

Donderdag 5 december woonde ik op uitnodiging van Visit Leuven een wel heel bijzondere afterwork bij. Samen met een aantal andere Leuvenaars was ik ‘s avonds te gast in de prachtige Abdij van Park. De vriendelijke dames van Visit Leuven heetten ons welkom met een glaasje warm appelsap, gemaakt van appelen die gekweekt worden op het domein. Eén van de witheren van de Abdij gaf ons wat uitleg bij de geschiedenis van dit voor Europa unieke domein en blikte vooruit naar het moment dat de restauratie van het complex voltooid zal zijn.

Vervolgens gaf brouwer Joris Brams ons een zeer boeiende rondleiding in de gloednieuwe abdijbrouwerij van Abdij van Park en mochten we proeven van het bier met de toepasselijke naam Braxatorium Pracensis. Op zo’n momenten vind ik het altijd jammer dat ik geen bier drink, want de rijke Belgische biercultuur is echt iets om trots op te zijn. Beiaardier Luc Rombouts vertelde over het project van de vredesbeiaard en we mochten zelfs een paar verzoeknummers doorgeven voor zijn beiaardconcert die avond.

IMG_6519

IMG_6523

IMG_6525

IMG_6537

IMG_6540

We sloten de avond af met een lekkere maaltijd bereid door Wups Biocatering met ingrediënten van Bioboerderij De Wikke. Heerlijke soep, quiches en brownies van amandelmeel. Meer is er niet nodig om mij gelukkig te maken.

IMG_6541

IMG_6544

IMG_6545

Met deze afterwork wilde Visit Leuven de aanwezige Leuvenaars een bijzondere toeristische beleving in eigen stad bezorgen en tegelijkertijd inspiratie opdoen om Leuven te positioneren als gastvrije stad voor internationale bezoekers. Ik kan alleen maar zeggen dat ze prima geslaagd zijn in hun opzet en hopelijk een paar van de ideeën die ik opgeschreven heb mee zullen nemen!

Expo “This is not a collection” in PARCUM Heverlee

Nog tot 3 november 2019 kan je in Museum PARCUM in Heverlee een bezoekje brengen aan de tentoonstelling “This is not a collection”.
In deze expo gaan historische religieuze topstukken als het ware een dialoog aan met de kunst van de hedendaagse kunstenaars Guillaume Bijl, David Claerbout, Berlinde De Bruyckere en Ria Pacquée.
De talrijke religieuze erfgoedobjecten roepen vragen op en slaan de bezoeker soms uit het lood.

Met deze tentoonstelling stelt PARCUM de eigen collectievorming in vraag. Wat is religieus erfgoed? Wat kan dat erfgoed – waarvan zelfs de gelovigen van vandaag vaak niet langer de betekenis vatten – betekenen voor onze tijdgenoten? Wat moet een museum voor religieuze kunst en cultuur vandaag zijn?

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee
Deze torenhaan stond oorspronkelijk op de kerk van Sint-Anneke in Antwerpen. Maar Linkeroever kampte met wateroverlast. Er werd beslist om het dorp te verhogen met zandopspuitingen.
In 1968 moest de kerk afgebroken worden. De man van Edwards tante was de architect-aannemer. Zijn tante wilde graag deze haan bewaren, als een souvenir aan haar jeugd.
Maar in de haan zitten ook gaten… in 1914 vonden de Duitsers het leuk om op deze haan te schieten.

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee
Een glazen grafkist met een reliekbeeld uit het rijke erfgoed van vrouwelijke religieuzen.

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee
Devotieprent Alziendoog

Abdij van Park Heverlee

This Is Not a Collection, nog tot en met 3 november in PARCUM, Abdij van Park 7, 3001 Heverlee
dagelijks open van 10 tot 17 uur, maandag gesloten
https://www.parcum.be/this-is-not-a-collection

Open Monumentendag 2019: Abdij van Park site in Heverlee

Op zondag 8 september 2019 vond in Vlaanderen de 31e editie plaats van de Open Monumentendag.
Dit jaar stond de Open Monumentendag in het teken van duurzaamheid en klimaat.

De prachtig gerestaureerde Abdij van Park in Heverlee was één van de 16 Leuvense sites die zijn deuren had geopend voor het grote publiek. Op de Abdijsite kon je een bezoekje brengen aan de abdij, de kerk, de brouwerij, de Mariapoort, de conventstuin, het museum PARCUM en last but not least de Norbertuspoort.

De Norbertuspoort, één van de duurzaam gerenoveerde en herbestemde locaties op de Abdijsite is genomineerd voor de Vlaamse Onroerenderfgoedprijs 2019. In dit achttiende eeuws poortgebouw en voormalige graanopslagplaats vind je nu naast een een klassieke bibliotheek, ook een hoogtechnologisch soundlaboratorium. De Library of Voices is een project van de Alamire Foundation, dat de muziek uit de Lage Landen van de middeleeuwen tot 1800 bestudeert. Het gebouw werd omgetoverd tot hedendaags onderzoekscentrum met respect voor de historische context en de erfgoedwaarde. Authenticiteit en duurzaamheid in materialen stonden voorop, zowel bij het creëren van extra ruimte als bij de energetische opwaardering.

Abdij van Park Heverlee
Prachtig zicht vanuit de Norbertuspoort

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee
De Library of Voices in de Norbertuspoort

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee
De prachtige conventstuin

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee
De bijenhal

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

Abdij van Park Heverlee

19e Erfgoeddag in Leuven in het teken van vakmanschap

Onder het motto ‘Hoe maakt u het?’ staat Erfgoeddag dit jaar in het teken van ambacht en vakmanschap. Op twaalf locaties in Leuven kunnen bezoekers kennismaken met oude ambachten en hun hedendaagse invulling – van koffiebranden tot zegels maken, van tapijtweven tot klokkengieten. En natuurlijk zien ze ook makers live aan het werk.

PARCUM8

Stadhuis centrale locatie
Het historische stadhuis, zelf toonbeeld van vakmanschap, is de centrale plek. Hier kunnen bezoekers hun bezoek starten met een gratis koffietje – zolang de voorraad strekt- en een programmaboekje. Je ziet er de vlechtinstallatie van Ief Spincemaille in werking, hoort hoe Bram Kerkhofs de stadhuisluchters maakte en kan op de Grote Markt de futuristische robot bewonderen, gemaakt door jongeren van VTI (Vrij Technisch Instituut) Leuven en Hans Geyens.
Maar ook de historische ruimtes, zoals de schatkamer, klerkenkamers en gotische zaal, komen tot leven. Met virtual reality, soundscapes, originele archiefstukken, … brengen ze je in de sfeer van de opstand van de ambachten en Pieter Coutereel.

Programma voor jong en oud
Deze 19e editie heeft ook speciale kinder- of gezinsactiviteiten in petto. Van zegels maken in het stadsarchief, spelen op de oefenbeiaard in Abdij van Park tot zelf een creatie weven in het Heilig Hartinstituut.
Ook jongeren van MIJNLEUVEN werkten actief mee aan het programma. In het historische stadhuis leverden ze een bijdrage aan de soundscapes en beleving in de klerkenkamers en gotische zaal. In de ruimtes van MIJNLEUVEN, zijvleugel van het stadhuis, organiseren ze workshops voor hun leeftijdsgenoten en presenteren de meiden van Textiellab een voel- en maakparcours waaraan het publiek kan deelnemen.

Nieuw: virtuele route, eerste project van Erfgoedlabo Leuven
Deze Erfgoeddag is ook het moment waarop het Erfgoedlabo Leuven een eerste project voorstelt. Met de focus op vakmanschap en expertise binnen de Leuvense erfgoedsector, werkten ze twee inhoudelijke routes uit. Eén route focust op de makers van vandaag en de andere belicht het veelzijdige beroep van de erfgoedspecialist. Deze routes komen ook online tot leven. Op Erfgoeddag kan je ze consulteren op een touchtafel in het stadhuis, maar ook nu al vind je ze op www.erfgoedlabo.be/erfgoeddag. Zo kan je alvast een virtueel bezoek brengen aan de locaties en hoor en zie je via filmpjes de makers en experten aan het woord/werk. Het helpt je om een keuze te maken welke locaties en makers jij interessant vindt om te bezoeken op 28 april.

Hoogtewerk10

Info over het programma
Je vindt het volledige programma op erfgoeddagleuven.be. Gratis programmaboekjes kan je ophalen bij Toerisme Leuven en je vindt ze op Erfgoeddag ook aan de infostand aan het stadhuis. Welkom!

Inhuldiging van de nieuwe Vredesbeiaard

Dit jaar had de herdenking van Wapenstilstand op 11 november een wel heel bijzonder karakter. Exact een eeuw nadat de wapens zwegen, werd in de Abdij van Park de Vredesbeiaard ingehuldigd, een project waarmee de steden Leuven en de Duitse stad Neuss aan de wereld een boodschap van vrede en verzoening willen geven. Beide steden onderhouden contacten met elkaar sinds enkele jaren geleden in Neuss herontdekt werd dat een bataljon reservisten uit die stad een belangrijke verantwoordelijkheid droeg in de verwoesting van Leuven in augustus 1914.

Honderd jaar geleden luidden de klokken in België, Frankrijk en Nederland om de herwonnen vrede te vieren en vandaag echoden de nieuwe vredesbeiaard van Abdij van Park die klokken om zijn vredesboodschap te verspreiden.

De Eerste Wereldoorlog in en rond Leuven in drie tentoonstellingen

Om mijn achtergrondkennis te verruimen over de Groote Oorlog van honderd jaar geleden, bezocht ik drie tentoonstellingen over dit thema in het Leuvense.

HERLEVEN. Leuven na 1918
Beginnen doet de tentoonstelling met een korte tijdslijn om het hele gebeuren te kaderen: hoe en wanneer de oorlog uitbrak, en hoe die naar Leuven kwam, waar de Duitsers in augustus 1914 de stad in brand staken uit wraak op de ‘franc-tireurs’ die hen zouden beschoten hebben. Daarbij ging een groot deel van de stad in vlammen op, inclusief de universiteitsbibliotheek met een schat aan kostbare boekwerken. Het stadhuis, onze provinciale gotische trots, bleef gelukkig bewaard want de Duitsers hadden hierin hun hoofdkwartier gevestigd. 1.081 huizen werden vernield, en 209 burgers kwamen om, in het vuur of door executie.

In één grote expositieruimte wordt er per thema ingezoomd op het leven van alledag tijdens en vooral ná de Eerste Wereldoorlog: hoe de scholen werden gereorganiseerd, hoe de economie heropgestart werd, hoe men boodschappen deed, hoe men omging met ziekenzorg, enzovoorts. Achterin hangen twee grote schermen met beelden over de verwoestingen van de brand, en hoe men – verplicht door de bezetter – het puin moest ruimen en de huizen weer moest opbouwen. Deze heropgebouwde huizen zijn vandaag de dag nog steeds te herkennen aan een gedenksteen in de gevel. Open Monumentendag op 9 september 2018 zal ook in het teken van deze wederopbouw staan, dus ik ben alvast benieuwd naar meer.

Eerste Wereldoorlog Leuven

In de oude bankkluis in de kelder worden opnieuw twee beelden geprojecteerd; alleen toont het ene de verwoesting van Leuven van 100 jaar geleden, en de andere recente beelden uit huidige oorlogsgebieden, die een frappante overeenkomst vertonen. Iets om de bezoeker even te laten stilstaan, alvorens terug de gezelligheid van de stad in te duiken.

Praktisch: de tentoonstelling is tot en met 11 november 2018 te bezoeken voor 5 euro in het Ceragebouw nabij de Grote Markt van Leuven. Meer info vind je op de website.

Universiteitsbibliotheek Leuven
De toren van de Leuvense universiteitsbibliotheek is open voor eenieder die wil genieten van een prachtig 360°-uitzicht op de stad en haar omgeving. Onderweg naar boven leer je op elke verdieping meer over de geschiedenis van het gebouw, die na de Eerste Wereldoorlog startte, nadat de oorspronkelijke universiteitsbibliotheek door toedoen van de Duitsers in 1914 afbrandde.

Eerste Wereldoorlog Leuven

Eerste Wereldoorlog Leuven

Links de Oude Markt voor de Eerste Wereldoorlog, rechts de Oude Markt na de brand van 1914.

Eerste Wereldoorlog Leuven

In dit door de gulle Amerikanen gesponsorde gebouw werden honderdduizenden waardevolle documenten en boeken ondergebracht, die toen de Duitsers in 1940 Leuven voor de tweede keer binnen marcheerden, opnieuw het slachtoffer werden van een door hen aangestoken brand, want het gebouw stond inmiddels symbool voor de overwinning op de Duitsers enkele decennia eerder, en dat konden ze uiteraard niet hebben. Alleszins is het gebouw vandaag in ere hersteld en bevat het opnieuw ontelbaar veel boeken. En gelukkig wordt er heden ten dage ook steeds meer gedigitaliseerd…

Eerste Wereldoorlog Leuven

Praktisch: de toren is slechts gedurende bepaalde periodes toegankelijk. Een kaartje kost 7 euro. Meer info vind je op deze website.

Belevingscentrum 14-18 Tildonk
Het was een mooie lentedag, ideaal weertje om langs de Leuvense Vaart naar Tildonk te fietsen. Tot mijn verrassing waren we gedurende ons ganse bezoek aan de expositie de enige bezoekers; pas op het einde kwam er nog een koppel binnenwandelen. Nochtans is de hele tentoonstelling, verspreid over enkele ruimtes van het voormalige klooster, erg modern opgesteld en lijkt het mij de ideale excursie voor scholen uit de wijde omtrek, en zelfs voor de buitenlandse toeristen die met bussen tegelijk in West-Vlaanderen worden gedropt. Ook de provincie Vlaams-Brabant draagt immers haar oorlogswonden met zich mee.

Eerste Wereldoorlog Leuven

Eerste Wereldoorlog Leuven

Met behulp van een tijdslijn op de muren van de gaanderij kan je de verschillende gebeurtenissen uit de Eerste Wereldoorlog, en vlak nadien, kaderen.

Eerste Wereldoorlog Leuven

In de eerste ruimte krijg je verscheidene getuigenissen van dorpsbewoners die aanwezig waren bij de inval en bezetting in 1914: een Duitse soldaat, een pastoor, de burgemeestersvrouw van Aarschot, de achtergebleven zoon van een gevlucht boerengezin, een non uit het klooster, ingesproken door u misschien niet onbekende acteurs en voorzien van een attribuut dat pas tijdens het luisteren naar het verhaal betekenis krijgt. De verhalen, gebaseerd op getuigenissen en dagboekfragmenten, weten meteen de juiste snaar te raken en de grimmige sfeer te schilderen die er ten tijde van de inval moet hebben geheerst. De vitrinekast in het midden toont korte verhalen en cijfers over deze en andere oorlogen: meer dan 8.000.000 soldaten kwamen om tijdens de Eerste Wereldoorlog, en 22.000.000 tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook ‘modernere’ oorlogen, zoals Viëtnam en Syrië komen aan bod. Het leed is nog niet geleden…

Eerste Wereldoorlog Leuven

In de volgende ruimte krijg je een geanimeerd filmpje over hoe de Eerste Wereldoorlog uitbrak en hoe de Duitsers door Vlaams-Brabant marcheerden in augustus 1914, en hoe de Slag der Zilveren Helmen uitbrak net over de grens met Limburg.

In de derde ruimte schetst men een beeld van het dagelijks leven tijdens de bezetting: hoe men vindingrijk moest omspringen met de weinige ingrediënten die verkrijgbaar waren, of hoe de Duitsers via de gemeentebesturen allerlei orders lieten uitvaardigen.

Eerste Wereldoorlog Leuven

In de vierde en laatste ruimte is er een audiovisuele installatie opgebouwd met als thema oorlogsvluchtelingen, van de Eerste Wereldoorlog tot nu. Bij mij miste het jammer genoeg z’n effect.

Praktisch: vanuit Leuven kan je eenvoudigweg per fiets de Vaart volgen tot aan het klooster. Dat is een dik half uur op vlakke weg. Een toegangsticket kost 3 euro. Ter plaatse kan je iets kleins eten in Brasserie Engelenburcht, in hetzelfde gebouw. Meer info vind je op deze website.

Een zeer interessant drieleuk voor iedereen die wat meer achtergrond wil over de Eerste Wereldoorlog in eigen streek.