Zoekresultaten

De Eerste Wereldoorlog in en rond Leuven in drie tentoonstellingen

Om mijn achtergrondkennis te verruimen over de Groote Oorlog van honderd jaar geleden, bezocht ik drie tentoonstellingen over dit thema in het Leuvense.

HERLEVEN. Leuven na 1918
Beginnen doet de tentoonstelling met een korte tijdslijn om het hele gebeuren te kaderen: hoe en wanneer de oorlog uitbrak, en hoe die naar Leuven kwam, waar de Duitsers in augustus 1914 de stad in brand staken uit wraak op de ‘franc-tireurs’ die hen zouden beschoten hebben. Daarbij ging een groot deel van de stad in vlammen op, inclusief de universiteitsbibliotheek met een schat aan kostbare boekwerken. Het stadhuis, onze provinciale gotische trots, bleef gelukkig bewaard want de Duitsers hadden hierin hun hoofdkwartier gevestigd. 1.081 huizen werden vernield, en 209 burgers kwamen om, in het vuur of door executie.

In één grote expositieruimte wordt er per thema ingezoomd op het leven van alledag tijdens en vooral ná de Eerste Wereldoorlog: hoe de scholen werden gereorganiseerd, hoe de economie heropgestart werd, hoe men boodschappen deed, hoe men omging met ziekenzorg, enzovoorts. Achterin hangen twee grote schermen met beelden over de verwoestingen van de brand, en hoe men – verplicht door de bezetter – het puin moest ruimen en de huizen weer moest opbouwen. Deze heropgebouwde huizen zijn vandaag de dag nog steeds te herkennen aan een gedenksteen in de gevel. Open Monumentendag op 9 september 2018 zal ook in het teken van deze wederopbouw staan, dus ik ben alvast benieuwd naar meer.

Eerste Wereldoorlog Leuven

In de oude bankkluis in de kelder worden opnieuw twee beelden geprojecteerd; alleen toont het ene de verwoesting van Leuven van 100 jaar geleden, en de andere recente beelden uit huidige oorlogsgebieden, die een frappante overeenkomst vertonen. Iets om de bezoeker even te laten stilstaan, alvorens terug de gezelligheid van de stad in te duiken.

Praktisch: de tentoonstelling is tot en met 11 november 2018 te bezoeken voor 5 euro in het Ceragebouw nabij de Grote Markt van Leuven. Meer info vind je op de website.

Universiteitsbibliotheek Leuven
De toren van de Leuvense universiteitsbibliotheek is open voor eenieder die wil genieten van een prachtig 360°-uitzicht op de stad en haar omgeving. Onderweg naar boven leer je op elke verdieping meer over de geschiedenis van het gebouw, die na de Eerste Wereldoorlog startte, nadat de oorspronkelijke universiteitsbibliotheek door toedoen van de Duitsers in 1914 afbrandde.

Eerste Wereldoorlog Leuven

Eerste Wereldoorlog Leuven

Links de Oude Markt voor de Eerste Wereldoorlog, rechts de Oude Markt na de brand van 1914.

Eerste Wereldoorlog Leuven

In dit door de gulle Amerikanen gesponsorde gebouw werden honderdduizenden waardevolle documenten en boeken ondergebracht, die toen de Duitsers in 1940 Leuven voor de tweede keer binnen marcheerden, opnieuw het slachtoffer werden van een door hen aangestoken brand, want het gebouw stond inmiddels symbool voor de overwinning op de Duitsers enkele decennia eerder, en dat konden ze uiteraard niet hebben. Alleszins is het gebouw vandaag in ere hersteld en bevat het opnieuw ontelbaar veel boeken. En gelukkig wordt er heden ten dage ook steeds meer gedigitaliseerd…

Eerste Wereldoorlog Leuven

Praktisch: de toren is slechts gedurende bepaalde periodes toegankelijk. Een kaartje kost 7 euro. Meer info vind je op deze website.

Belevingscentrum 14-18 Tildonk
Het was een mooie lentedag, ideaal weertje om langs de Leuvense Vaart naar Tildonk te fietsen. Tot mijn verrassing waren we gedurende ons ganse bezoek aan de expositie de enige bezoekers; pas op het einde kwam er nog een koppel binnenwandelen. Nochtans is de hele tentoonstelling, verspreid over enkele ruimtes van het voormalige klooster, erg modern opgesteld en lijkt het mij de ideale excursie voor scholen uit de wijde omtrek, en zelfs voor de buitenlandse toeristen die met bussen tegelijk in West-Vlaanderen worden gedropt. Ook de provincie Vlaams-Brabant draagt immers haar oorlogswonden met zich mee.

Eerste Wereldoorlog Leuven

Eerste Wereldoorlog Leuven

Met behulp van een tijdslijn op de muren van de gaanderij kan je de verschillende gebeurtenissen uit de Eerste Wereldoorlog, en vlak nadien, kaderen.

Eerste Wereldoorlog Leuven

In de eerste ruimte krijg je verscheidene getuigenissen van dorpsbewoners die aanwezig waren bij de inval en bezetting in 1914: een Duitse soldaat, een pastoor, de burgemeestersvrouw van Aarschot, de achtergebleven zoon van een gevlucht boerengezin, een non uit het klooster, ingesproken door u misschien niet onbekende acteurs en voorzien van een attribuut dat pas tijdens het luisteren naar het verhaal betekenis krijgt. De verhalen, gebaseerd op getuigenissen en dagboekfragmenten, weten meteen de juiste snaar te raken en de grimmige sfeer te schilderen die er ten tijde van de inval moet hebben geheerst. De vitrinekast in het midden toont korte verhalen en cijfers over deze en andere oorlogen: meer dan 8.000.000 soldaten kwamen om tijdens de Eerste Wereldoorlog, en 22.000.000 tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook ‘modernere’ oorlogen, zoals Viëtnam en Syrië komen aan bod. Het leed is nog niet geleden…

Eerste Wereldoorlog Leuven

In de volgende ruimte krijg je een geanimeerd filmpje over hoe de Eerste Wereldoorlog uitbrak en hoe de Duitsers door Vlaams-Brabant marcheerden in augustus 1914, en hoe de Slag der Zilveren Helmen uitbrak net over de grens met Limburg.

In de derde ruimte schetst men een beeld van het dagelijks leven tijdens de bezetting: hoe men vindingrijk moest omspringen met de weinige ingrediënten die verkrijgbaar waren, of hoe de Duitsers via de gemeentebesturen allerlei orders lieten uitvaardigen.

Eerste Wereldoorlog Leuven

In de vierde en laatste ruimte is er een audiovisuele installatie opgebouwd met als thema oorlogsvluchtelingen, van de Eerste Wereldoorlog tot nu. Bij mij miste het jammer genoeg z’n effect.

Praktisch: vanuit Leuven kan je eenvoudigweg per fiets de Vaart volgen tot aan het klooster. Dat is een dik half uur op vlakke weg. Een toegangsticket kost 3 euro. Ter plaatse kan je iets kleins eten in Brasserie Engelenburcht, in hetzelfde gebouw. Meer info vind je op deze website.

Een zeer interessant drieleuk voor iedereen die wat meer achtergrond wil over de Eerste Wereldoorlog in eigen streek.

Leuven 2030 al over een derde van haar streefdoel

Zoveel mogelijk Leuvenaars laten overstappen op groene stroom, dat is een van de ambities van vzw Leuven 2030. De vzw pakt de komende maanden uit met haar campagne ‘Leuven Switcht’, waarvoor maar liefst 12 bekende Leuvenaars zich als ambassadeur inzetten, onder wie voetbalanaliste Imke Courtois, zangeres Selah Sue en rector van KU Leuven Luc Sels. Het doel van de campagne is om het eerste jaar minstens 1.000 Leuvenaars te laten overstappen op groene stroom. Anderhalve maand na lancering bereiken ze hun eerste mijlpaal.

Zes weken na de lancering van ‘Leuven Switcht’ stapten al 347 Leuvenaars over op een groenestroomcontract. Dat is meer dan een derde van het aantal Leuvenaars dat de vzw wil laten overstappen via deze campagne. “Maar hoe meer mensen we kunnen overtuigen van het belang van groene stroom en hoe meer Leuvenaars overstappen, hoe beter natuurlijk!”, vult Katrien Rycken van Leuven 2030 aan.

Persoonlijker aanbod dan groepsaankoop
“Het was niet eenvoudig om in te schatten welke impact we konden verwachten van onze eerste conversiecampagne”, zegt Rycken. “Bij het vastleggen van onze minimale ambitie van het aantal overstappers, hebben we ons gebaseerd op de cijfers van groepsaankopen groene stroom van Vlaamse steden en provincies, maar dat is eigenlijk niet wat we met Leuven Switcht doen.” Via Leuven Switcht kan je binnen de selectie van Leuven 2030 het goedkoopst beschikbare groenestroomcontract vinden voor jouw persoonlijke situatie.

Katrien legt uit: “De tool op www.leuvenswitcht.be vergelijkt verschillende groenestroomcontracten en rekent op basis van jouw gegevens uit hoeveel je kan besparen ten opzichte van je huidige contract. Hij gaat dus echt op zoek naar het goedkoopste groenestroomcontract, binnen onze selectie, voor jouw specifieke verbruik.”

Unieke tool dankzij selectie leveranciers
De vergelijkingstool op leuvenswitcht.be is op dit moment uniek in België, mede doordat Leuven 2030 een duidelijke selectie heeft gemaakt van de energieleveranciers. Leuven 2030 toetste alle Belgische leveranciers aan een aantal ‘groene’ criteria. Zo ben je verzekerd van een goed groenestroomcontract. De geselecteerde leveranciers bieden bijvoorbeeld enkel groene stroom aan in hun totaalaanbod; ze laten de grijzestroomcontracten volledig links liggen. Ook investeren de leveranciers niet meer actief in elektriciteitsproductie uit fossiele brandstoffen of kernenergie. Daarnaast wordt de groene stroom bij voorkeur lokaal geproduceerd en is er bij voorkeur de mogelijkheid om als consument aandeelhouder te worden van de elektriciteitsproductie.

61.205 euro bespaard
Door over te stappen hebben Leuvenaars al 61.205 euro bespaard. Dat is een gemiddelde besparing van 176,38 euro per overstapper. Maar dat is niet het enige wat de overstap oplevert. Leuven 2030 heeft in samenwerking met enkele partners besloten om overstappers op groene stroom te bedanken voor hun bijdrage aan een klimaatneutrale toekomst, door hen kans te laten maken op leuke prijzen.

Eén van de overstappers won bijvoorbeeld een Pizza Party voor 15 personen van het populaire restaurant Baracca. Pasquale Amoruso, zaakvoerder van Baracca, is een van de ambassadeurs van Leuven Switcht en stelde deze prijs graag, in samenwerking met Vi-tes Fietskoeriers, ter beschikking. “In mijn restaurant zie ik wat voor chemie er ontstaat als je mensen bij elkaar zet, mensen bij elkaar brengt. Ik hoop dat Leuven Switcht ook zo werkt. Laten we die klimaatuitdaging gewoon met z’n allen aanpakken; laten we een belangrijke stap zetten door te switchen naar groene stroom!”

Ook ambassadeur Mike Naert, directeur van muziekcentrum Het Depot, wil mensen stimuleren om de overstap te maken. Hij geeft 20 waardebonnen ter waarde van 25 euro voor Het Depot weg. En ook OHL doet een duit in het zakje. Overstappers op groene stroom maken kans op 1 van de 10 duotickets voor een competitiewedstrijd naar keuze.

Om kans te maken op de prijzen, dien je jouw overstap te delen op Facebook. Na je overstap op groene stroom kom je terecht op een bedankpagina. Hier kun je klikken op de foto van Het Depot of OHL om jouw overstap te delen op Facebook. Vergeet niet jouw bericht openbaar te delen, zodat hij zichtbaar is voor iedereen. Op die manier kan Leuven 2030 zien of jij meedoet aan de wedstrijd.

300 Leuvenaars, 34 boombakken, 136 m² mozaïek en ontelbare verbondenheid

Bij de start van het Leuvense circulatieplan verschenen er 34 betonnen boombakken in de nieuwe autoluwe straten en op de autoluwe pleinen van Leuven. Zij vormden het vertrekpunt voor een groots mozaïekproject, waarmee de stad de Leuvenaars een stukje openbaar domein in handen wilde laten nemen en hen wilde verbinden in een stadsbreed project.

300 enthousiastelingen
Omdat de 34 boombakken er aanvankelijk maar grijs uitzagen, lanceerde de stad Leuven in januari 2017 vanuit Kom Op voor je Wijk en Youtopia een oproep naar alle inwoners en passanten van Leuven om hen op te fleuren via het mozaïekproject. 300 Leuvenaars meldden zich aan: onder hen buurtbewoners, scholen, rusthuizen, woonwagenbewoners, welzijnsorganisaties, een bijenvereniging en zelfs de gevangenis Leuven Centraal. Onder begeleiding van 6 kunstenaars werkten ze wekenlang in de oude brandweerkazerne, tijdelijk omgedoopt tot mozaïekatelier. Uit stapels scherven van keramische tegels en keramiek bouwden ze hun eigen ontwerpen uit tot prachtige mozaïeken. Allemaal wilden ze via hun kunstwerk hun letterlijke steentje, hun eigen verhaal, bijdragen aan dit stadsbrede gebeuren.

IMG_5311

136 m² mozaïek
Samen legden deze 300 Leuvenaars maar liefst 136 m² mozaïek, die je sinds deze maand kan bewonderen op de 34 boombakken op onze autoluwe pleinen en straten. “Iedere boombak heeft zijn eigen verhaal of symboliseert iets dat de makers wensten uit te drukken naar de stad en haar bezoekers toe”, verduidelijkt schepen Bieke Verlinden. “Het positieve samenwerken en de creativiteit van deze bonte groep Leuvenaars, die ik de voorbije maanden met eigen ogen heb mogen zien openbloeien, en de manier waarop ze samen het openbaar domein veroverden is een prachtig, inspirerend stadsverhaal over samenleven, solidariteit en inclusie”, besluit de schepen.

Op donderdag 29 juni werd het Mozaïekproject feestelijk afgesloten op het Damiaanplein. In het bijzijn van meer dan 160 aanwezigen werden de bakken op het plein onthuld. Ook burgemeester Louis Tobback was erbij en feliciteerde de aanwezigen met hun bijzondere werk.

IMG_5308

Ontdek ze allemaal
Om dit inspirerende verhaal naar het grote publiek te brengen, ontwierp de stad Leuven ‘De Mozaïekroute’: een kaart van de stad die je meeneemt op een kunstige wandeling langs alle 34 mozaïekbakken. Zin gekregen om ‘De Mozaïekroute’ te wandelen? Je vindt de kaart in het folderrek van het stadskantoor, bij Toerisme Leuven of je kan ze aanvragen bij wijkmanagement@leuven.be.

17e Erfgoeddag rond ‘zorg’ lokt 8025 bezoekers in Leuven

De Erfgoeddag trok vandaag 8025 bezoekers in Leuven. Voor deze 17e editie rond het centrale thema ‘zorg’ kon het publiek kiezen uit 39 activiteiten verspreid over 18 locaties. Van tentoonstellingen, rondleidingen, wandelingen, demonstraties tot een kinderparcours of een doe-markt. Kringwinkel SPIT in de Diestsestraat, ofwel wijlen Dancing Corso, hoorde bij de favorieten. Foto’s, relikwieën en getuigenissen herinnerden aan het legendarische (dans)verleden van deze plek. En er werd ook effectief gedanst samen met de Leuvense Lindy Hoppers en DJ Swingenstein. Zeker het zorgparcours van Histaruz op de oude UZ Leuven-campus Sint-Rafaël , de wandeling rond vijf eeuwen armenzorg in Leuven, de Universiteitsbibliotheek en het Van Dalecollege en het Zwartzustersklooster hoorden bij de absolute toppers.

Schepen van cultuur, Denise Vandevoort: “Deze Erfgoeddag heeft bewezen dat Leuven altijd al een zorgende stad is geweest. De talrijke organisatoren hebben dit vertaald in een mooi aanbod rond enerzijds de geschiedenis van de armen- of ziekenzorg in Leuven door de vroegere zorginstellingen en hun functies in de stad te belichten. Anderzijds kon deze Erfgoeddag ook de permanente en nodige aandacht voor erfgoedzorg in de kijker zetten. Ook dit aspect werd gesmaakt door het publiek dat in het Rijksarchief, Stadsarchief, Universiteitsarchief en het depot van KADOC in Heverlee via rondleidingen een kijkje achter de schermen kon nemen. In het Heilig-Hartinstitiuut in Heverlee en in het stadsarchief kon men bovendien een restaurateur aan het werk zien.”

Ook de nieuwe filmzalen van Cinema ZED in de Vesaliusstraat hadden succes. Daar kon men op Erfgoeddag terecht voor een exclusieve vertoning van de drie Leuvense documentaires: ‘De Brand van Leuven’, ‘Leuven Autovol & Autovrij’ en ‘De Leuvense Scene’. Eenmalig en gratis op het grote witte doek.

Deze Erfgoeddag was ook voor Museum Parkabdij bijzonder. Het was niet alleen de laatste dag van de tentoonstelling ‘Met zorg omringd. 20 jaar CRKC’, maar ook de laatste dag dat het museum in zijn huidige vorm geopend was voor het publiek. Het Museum sluit nu voor enkele maanden zijn deuren voor een vernieuwing en forse uitbreiding. Het vernieuwde museum ‘PARCUM’ zal in het najaar naast het huidige spreekhuis ook heel wat pas gerestaureerde abdijzalen innemen.

17e Erfgoeddag met 39 activiteiten rond ‘zorg’ in Leuven

Op zondag 23 april is het Erfgoeddag. Die dag wordt het rijke en diverse erfgoed in Leuven in de kijker gezet. Leuvense archieven, musea, (erfgoed)bibliotheken,  documentatie- en onderzoekscentra en verenigingen hebben 39 activiteiten uitgedokterd rond het centrale thema ‘Zorg’. Van tentoonstellingen, rondleidingen, wandelingen, demonstraties tot een kinderparcours of een doe-markt. 

Bijzondere locaties
Op 18 verschillende locaties in Leuven kan je een activiteit meepikken. Een van de meest verrassende locaties is Kringwinkel SPIT (Diestsestraat 253, Leuven). Hier zal het dansverleden van de legendarische Dancing Corso even terug tot leven komen. Dans’ant vzw verzamelde foto’s, relikwieën en getuigenissen van Leuvenaars. Ze krijgen een plek in de Kringwinkel. En er zal ook effectief gedanst worden op Erfgoeddag. DJ. Dr. Swingenstein draait plaatjes om 15 uur en probeert samen met de Leuvense Lindyhoppers zo veel mogelijk bezoekers mee op de dansvloer te krijgen.

Wie de nieuwe filmzalen van Cinema ZED in de Vasaliusstraat nog niet bezocht, kan dit doen op Erfgoeddag. Je kan er om 11, 12 en 14.30 uur terecht voor een exclusieve vertoning van een van de drie Leuvense documentaires: ‘De Brand van Leuven’, ‘Leuven Autovol & Autovrij’ en ‘De Leuvense Scene’. Eenmalig op het grote witte doek en gratis.

Met het thema ‘zorg’ brengen vrijwilligers van Histaruz de oude stadscampus Sint-Rafaël tot leven. Op deze plek ontstond UZ Leuven. Het publiek krijgt de kans om verborgen plekken te ontdekken, met verhalen voor jong en oud.

Ook voor Museum Parkabdij wordt deze Erfgoeddag een speciale editie. Het is namelijk de laatste dag dat het museum in zijn huidige vorm geopend zal zijn en voor het publiek dus de allerlaatste kans om Museum Parkabdij gratis te bezoeken. Na Erfgoeddag sluit het museum voor enkele maanden zijn deuren voor een vernieuwing en forse uitbreiding. Het vernieuwde museum zal in het najaar naast het huidige spreekhuis ook heel wat pas gerestaureerde abdijzalen innemen.

Goed om weten: de Universiteitsbibliotheek is tot in de toren gratis toegankelijk op Erfgoeddag. Er zijn expo’s, rondleidingen en live beiaardbespelingen.

Armenzorg & armensoep
Deze Erfgoeddag bewijst dat Leuven ook vroeger al een zorgstad was. De gidsen van Leuven+ nemen je om 11.30 en 15 uur mee op wandel langs de achterkant van de stad, langs plekken die te maken hebben met armenzorg en liefdadigheid door de eeuwen heen. Je start in het Van Dalecollege, waar het stadsarchief ook een kleine expo opstelt met uniek archiefmateriaal over deze plek als Werkhuis van Weldadigheid en ouderlingentehuis in de 19de eeuw. Vanaf 12 uur kan je op de binnenplaats van het Van Dalecollege ook proeven van een kom ‘armensoep’, naar een oud recept dat het stadsarchief terugvond.

Achter de schermen: erfgoedzorg
Hoe en waarom er permanent voor erfgoed gezorgd wordt, ontdekt het publiek tijdens rondleidingen achter de schermen in het Rijksarchief, Stadsarchief, Universiteitsarchief of in het depot van KADOC II in Heverlee. In het Stadsarchief en in het Heilig-Hartinstituut van Heverlee is een restaurateur aan het werk. Zo ontdek je welke zorg papieren documenten of heiligenbeelden verdienen.

 Twee wedstrijden
Heb je zelf een bijzonder waardevol privédocument? Breng het op Erfgoeddag mee naar de leeszaal van het stadsarchief en vertel je verhaal. Het document met het beste verhaal wint een restauratie ter waarde van 400 euro.

Alle fotografen, amateurs en pros, zijn welkom op de site van Sint-Rafaël. Speciaal voor Erfgoeddag krijgen zij toegang tot plekken die de geschiedenis van UZ Leuven vertellen. Aan hen om de sfeer van deze ooit zo bedrijvige UZ-locaties zo goed mogelijk weer te geven. Alle inzendingen voor 1 mei 2017 maken kans op een prijs. Meer info op www.uzleuven.be/histaruz.

 Belangrijke data

  • 19 april: Om 11 uur organiseert Museum Abdij van Park een persconferentie in de pas gerenoveerde zalen van de westvleugel van de abdij, waar in het najaar het vernieuwde museum zijn intrek zal nemen.
  • 22 april: Tussen 10.30 uur en 13 uur organiseert het stadsarchief een archiefbrunch in de kapel van het Zwartzustersklooster over twee Leuvense zorginstellingen, het Van Dalecollege en het Zwartzustersklooster. Vooraf inschrijven via archief@leuven.be of 016 300 869.
  • 22 april: Tussen 14 en 18 uur kan je al in het Heilig- Hartinstituut terecht en kom je meer te weten over het leven en de restauratie van twee heiligenbeelden. Ook voor kinderen.
  • 23 april, tussen 10 en 18 uur Erfgoeddag op 18 locaties in Leuven

Internationale fondsenwerving voor nieuwe vredesbeiaard voor Abdij van Park

Op 11 november 2018, 100 jaar nadat de klokken in België, Frankrijk en Nederland luidden om de herwonnen vrede te vieren, zal de nieuwe vredesbeiaard van Abdij van Park ingehuldigd worden en zijn vredesboodschap laten klinken. Om dit vredesverhaal waar te maken, wordt een internationale fondsenwerving opgestart. De stad Leuven is heel blij dat de Duitse stad Neuss als eerste partner dit project mee ondersteunt. “Cultuur verbindt wat door vuur ooit gescheiden werd.” Beide steden roepen hun inwoners, maar ook landgenoten en bedrijven op om bij te dragen aan dit unieke vredesproject. 

De aanleiding
Tijdens de beruchte Brand van Leuven in de nacht van 25 op 26 augustus 1914 verloren meer dan 240 Leuvense burgers het leven. Heel wat monumenten, kunstwerken en meer dan 1.000 huizen gingen in vlammen op. In 2014, exact 100 jaar na de feiten, kwam de stadsarchivaris van de Duitse stad Neuss tot de schokkende ontdekking dat ook reservisten uit zijn stad destijds mee verantwoordelijk waren voor deze meest tragische bladzijde uit de Leuvense geschiedenis. 

Cultuur verbindt…
Een eeuw nadat Leuven en Neuss tijdens WO I als vijanden tegenover elkaar stonden, besloten de twee steden om deze beladen gemeenschappelijke geschiedenis om te zetten in een culturele samenwerking. Dit werd op 24 augustus 2016 bekrachtigd met een samenwerkingscharter dat belooft om door cultuur te verbinden wat ooit door vuur gescheiden werd. Vanaf 11 november 2018 zal deze samenwerking ook permanent uitgedragen worden via de historische beiaard van de abdij, die terug in de toren zal hangen. Het wordt een nieuwe vredesbeiaard voor de Abdij van Park, die een muzikale vredesboodschap wil verspreiden en beiaardiers uit binnen- en buitenland zal aantrekken om concerten te geven die passen in deze vredesmissie. Twee van de grootste klokken worden alvast gefinancierd door de stad Leuven en de stad Neuss. Deze basklokken zullen de naam van beide steden dragen en verbonden worden door eenzelfde opschrift: “Moge deze klokken vrede en samenhorigheid doen groeien”.

…wat door vuur ooit gescheiden werd
In de prachtige norbertijnenabdij hing vanaf 1730 een beiaard van veertig klokken, gegoten door de Amsterdamse stadsklokkengieterij van Claes Noorden en Jan Albert de Grave. Dit instrument verhuisde in de 19e eeuw naar de Sint-Pieterskerk in Leuven, maar werd op 25 augustus 1914 samen met veel ander stadspatrimonium verwoest tijdens de Brand van Leuven. Mede daardoor richtte de aandacht van de wereld zich op de Belgische beiaardcultuur en werden The Broken Bells of Flanders een wereldwijd begrip. Leuven neemt nu het voortouw in het project om de getrouwe reconstructie van deze 18e-eeuwse beiaard te realiseren. De stad Neuss is als allereerste partner bereid gevonden om haar bijdrage te leveren en ook de fondsenwerking aan Duitse zijde mee te ondersteunen.

Unieke reconstructie
“Dit zal trouwens de eerste reconstructie zijn van een historische beiaard in ons land. In tegenstelling tot Nederland, telt België vandaag geen enkele historische beiaard meer. Het is dus fantastisch dat we dit in Leuven op de site van Abdij van Park, een van de best bewaarde abdijsites van West-Europa kunnen realiseren”, aldus schepen van cultuur, Denise Vandevoort. “Dankzij de opmetingen van Leuvense klokkengieter Constant Sergeys in 1880, die bewaard zijn in het stadsarchief, kennen we niet alleen de opschriften en gewichten, maar ook het profiel van deze 40 klokken. Zoals in 1730 zal deze nieuwe vredesbeiaard dus ook 40 klokken tellen en 9.500 kg wegen.” 

Steun de vredesbeiaard
De realisatie van deze vredesbeiaard vraagt een financiële inspanning van 400.000 euro. De steden Leuven en Neuss, die zelf alvast twee grote klokken financieren, roepen de inwoners, verenigingen, organisaties en bedrijven op om mee bij te dragen aan dit vredesinstrument.  Ook zij kunnen hun naam verbinden aan een van de 15 grote basklokken of 23 kleinere klokken door zo’n klok te financieren. Of ze kunnen deze klokken terug tot leven laten komen met een kleinere gift van 250 euro als vredepartner of 50 euro als sympathisant.

Voor België kunnen de bijdragen gestort worden op rekeningnummer van de Koning Boudewijnstichting IBAN: BE10 0000 0000 0404 – BIC:BPOTBEB1 van  met gestructureerde code ***182/0740/00247***. Giften vanaf 40 euro op dit rekeningnummer van de Koning Boudewijnstichting geven aanleiding tot een belastingvermindering van 45 % op het werkelijk gestorte bedrag. Voor Duitsland kan gestort worden op het rekeningnummer van de stad Neuss: Sparkasse Neuss, IBAN: DE 38 3055 0000 0000 1031 50, SWIFT-BIC: WELADEDNXXX, met vermelding “Friedensglocken Leuven Neuss”.

Zes waardevolle brandglasramen van Parkabdij terug uit de VS

De terugkeer van zes brandglasramen uit de VS naar de Abdij van Park, is de aanleiding voor deze tentoonstelling in het stadhuis. De glasramen zijn 17e- eeuwse topstukken van de Leuvense meester-glazenier Jan De Caumont (1577-1659). Tevens krijg je een beeld van de inspanningen die werden geleverd om de verblijfplaats van de glasramen te achterhalen.

IMG_0061

IMG_0058

De tentoonstelling presenteert één glasraam (middenpaneel) uit Yale University Art Gallery (New York), één centraal paneel dat zich al in de abdij bevond evenals twee zogenaamde glasraamtriptieken uit Corcoran Washington.
In de schatkamer van het stadhuis vind je originele documenten uit de archieven van de Parkabdij en van de stad en nieuwe filmpjes die bijzondere getuigen aan het woord laten. Een tijdslijn geeft je inzage in de internationale omzwervingen van deze unieke reeks glasramen, die destijds 41 stuks telde en in de periode 1635-1644 werd vervaardigd voor de kloostergangen van de Abdij van Park in Heverlee.

IMG_0086

Mede dankzij de Vrienden van de Abdij van Park zijn inmiddels 21 van de 41 glasramen terug in Leuven. Ze zullen in de nabije toekomst gerestaureerd en teruggehangen worden op hun oorspronkelijke plaats: de kloostergangen van de Abdij van Park.

Op de website www.parkabdij.be/glasramen, alsook op www.facebook.com/Parkabdij houden de Vrienden van de Abdij van Park je op de hoogte van de resultaten van de fondsenwerving.

De tentoonstelling loopt van 8 t.e.m. 29 september 2016 in het stadhuis van Leuven.
Gratis toegang, open van woensdag tot zondag, telkens van 11 tot 18 uur.
Met gids, maximum 15 personen per keer.

Leuvense glasramen terug uit Amerika

“188 jaar nadat ze van Leuvense bodem verdwenen, zijn ze eindelijk terug in Leuven.”

De recente terugkeer van zes glasramen van de Corcoran Art Gallery in Washington naar de Abdij van Park, is de aanleiding voor een tentoonstelling in het stadhuis. Ze zet de glasramen als 17e-eeuwse topstukken van de Leuvense meester-glazenier Jan De Caumont (1577-1659) in de kijker en toont de tien jaar durende zoektocht en inspanningen van vrijwilligers van de Vrienden van de Abdij van Park en anderen om de verblijfplaats van de glasramen te achterhalen.

Vandaag zijn 21 van de 41 originele glasramen opnieuw terecht en komen de topstukken terug thuis. Voor het eerst sinds hun terugkeer kan je enkele van deze unieke glasramen van dichtbij bewonderen in het stadhuis. De tentoonstelling presenteert een glasraam (middenpaneel) uit de Yale University Art Gallery (New York), een centraal paneel dat zich al in de abdij bevond en twee zogenaamde glasraamtriptieken (drieluiken) uit de Corcoran Art Gallery (Washington). Een tijdslijn toont je de internationale omzwervingen van deze bijzondere reeks glasramen die in de periode 1635-1644 speciaal voor de kloostergangen van de Abdij Van Park werd vervaardigd. Ook originele ontwerptekeningen, briefwisselingen en andere archiefdocumenten komen aan bod. Nieuwe filmpjes laten bijzondere getuigen aan het woord.

Bewogen geschiedenis
In opdracht van Abt Jan Masius ontwierp Jan De Caumont tussen 1635 en 1644 deze serie van 41 glasramen over het leven van Sint-Norbertus. 180 jaar lang schitterden zij in de beslotenheid van de abdij totdat de Norbertijnen ze in 1828 uit geldgebrek verkochten aan de rijke Brusselse reder Jean-Baptist Dansaert. Na diens dood in 1832 werden de ramen bij erfenis verdeeld onder zijn drie dochters. In de loop der tijd raakten ze verder verspreid over de wereld, tot in Amerika.

Geleidelijke terugkeer
Vanaf de jaren 70 van de vorige eeuw keerden met mondjesmaat ramen terug naar de Abdij van Park. Zo wisten de Vrienden van Abdij van Park in 1992 op een veiling bij Sotheby’s in New York twee ramen aan te kopen. Een van die ramen wordt nu tentoongesteld.

Het proces kwam in een stroomverstelling toen Leo Janssen, vrijwilliger bij het archief van de Abdij van Park, medio 2005, in een archiefdoos een verwijzing naar Amerika vond. Mede dankzij zijn precisie en volharding is nu van het merendeel van de glasramen geweten waar zij zich bevinden.

In 2013 kocht de Vlaamse overheid in het kader van het topstukkendecreet nog eens acht glasramen aan uit de collectie van Yale University Art Gallery. Een van die glasramen, het glasraam ‘Norbertus vraagt toelating aan Gelasius’, kan je bewonderen in het stadhuis.

Begin 2015 liet de Corcoran Art Gallery aan de stad Leuven weten dat ze zes triptieken bezat die oorspronkelijk afkomstig waren uit de Abdij van Park. Deze ramen waren in 1926 in haar collectie gekomen via de Amerikaanse senator en kunstverzamelaar William Clark, die de ramen twintig jaar daarvoor had laten inwerken in de bibliotheek van zijn huis op Fifth Avenue in New York. Als gevolg van de economische crisis moest de Cocoran Art Gallery sluiten en zocht  ze een goede bestemming  voor de ramen. Op voorwaarde dat de stad  onder meer de kosten voor transport en restauratie op zich zou nemen, zou Corcoran de ramen schenken. En zo geschiedde. In februari van dit jaar arriveerden de kisten in Zaventem en de afgelopen maanden werden de glasramen onderzocht door glasspecialiste Aletta Rambaut en haar team.

Topstukken van Jan De Caumont
Met de terugkeer van deze zes drieluiken komt het totale aantal teruggekeerde ramen op 21 en is de helft van de volledige reeks van Jan De Caumont terug op Vlaamse bodem. “We mogen dat met recht een ongezien voorbeeld van recuperatie van een van de fraaiste reeksen brandglas uit de geschiedenis van de brandglasschilderkunst uit de Zuidelijke Nederlanden noemen“, zegt schepen van cultuur Denise Vandevoort. “Reden te meer voor de stad Leuven om het uitzonderlijke oeuvre van Jan De Caumont in de toekomst nog meer in de schijnwerpers te plaatsen. Deze Leuvense glasschilder was een meester van het detail en wordt niet voor niets door experten beschouwd als een van de grootste en meest vooraanstaande glazeniers van de 17e eeuw. Wij mogen ons gelukkig prijzen dat een belangrijk deel van zijn werk in de Leuvense collecties zit. Ook Museum M kocht recent nog een indrukwekkend glaspaneel van De Caumont aan.“

Tussenstop en toekomst
De tentoonstelling ‘Leuvense glasramen terug uit Amerika’ is een nieuwe, korte tussenstop tijdens de lange, bijna twee eeuwen durende reis van de glasramen van Abdij van Park. Want één ding is zeker: zij zijn nog niet op hun eindbestemming. De ramen zullen in de nabije toekomst worden gerestaureerd en geleidelijk aan worden teruggeplaatst in de gerestaureerde abdij.

Fondsenwerving
Om die restauratie en terugplaatsing van de glasramen te ondersteunen, organiseren de Vrienden van de Abdij van Park een fondsenwerving. Ze rekenen daarvoor op de hulp van velen. Elke vrije gift die gestort wordt op rekening van de Koning Boudewijnstichting BE10 0000 0000 0404 met gestructureerde code 182/0740/00146 maakt het mee mogelijk om de glasramen echt terug thuis te laten komen in de abdij. Een gift van 40 euro of meer geeft recht op een fiscaal attest. Op de gloednieuwe website www.parkabdij.be/glasramen houden de Vrienden van de Abdij van Park je op de hoogte van de resultaten van de fondsenwerving.

Leuven zonder inwoners in ‘World without us’

Wat als de mens in korte tijd van de aardbodem verdwijnt, pakweg door een virus? Welke menselijke sporen blijven en welke verdwijnen? Valentijn Dhaenens gaat met Ontroerend Goed op zoek naar een antwoord.
30CC vertaalt het geheel mee naar een Leuvense context met de inbreng van vele experten (zoals waterbeheerders, bacteriologen, brandweer …). Ben je benieuwd naar hun analyse of wil je zelf reageren? Check alvast de blog World Without us!

World-without-us_tcm31-76758

Praktisch
donderdag 19, vrijdag 20 en zaterdag 21 mei 2016, 20.00 uur
Wagehuys
€ 15
Meer info

Persvoorstelling aankoop Stad Leuven en M glasraam Jan de Caumont

Peter Capreau, conservator Oude Kunst M en Denise Vandevoort, schepen cultuur stad Leuven

Peter Capreau, conservator Oude Kunst M en Denise Vandevoort, schepen cultuur stad Leuven

M en stad Leuven breiden hun glasraamcollectie uit.

Denise Vandevoort, schepen van cultuur stad Leuven: momenteel bezitten de stad en het OCMW een serie van 27 glasmedaillons van de hand van de Caumont. Een raam van dit kaliber ontbrak en is een waardevolle aanvulling voor de collectie. 41 glasramen van Jan de Caumont werden verworven maar kunnen nog niet getoond worden. Deze werden teruggekocht in 2013, in het kader van het Vlaamse Topstukkendecreet, om na restauratie opnieuw te integreren in de Abdij van het Park, de plaats waar ze thuishoren.

Dit werk van de Caumont werd de stad en het M aangeboden maar behoort niet tot de groep van de andere glasramen maar is wel belangrijk voor de eigen collectie van het museum, het vult een hiaat. Leuven wil het oeuvre van Jan de Caumont meer in de verf zetten, gezien de uitzonderlijke kwaliteit en het feit dat hij uit Leuven afkomstig was. In totaal investeerde de stad zo’n 25.000 EUR.

Jan de Caumont, Margaretha Vekemans en haar dochter vergezeld van de H. Agnes en de H. Elisabeth van Hongarije. 1618. gebrandschilderd glas. Afmetingen 60 x 42,5 copyright M-Museum Leuven

Jan de Caumont, Margaretha Vekemans en haar dochter vergezeld van de H. Agnes en de H. Elisabeth van Hongarije. 1618. gebrandschilderd glas. Afmetingen 60 x 42,5 copyright M-Museum Leuven

Peter Carpreau, conservator Oude Kunst M: het museum M heeft een zeer uitgebreide collectie brandglas met stukken van de 15de tot en met de 19de eeuw. Uit een SWOT analyse op de brandglas collectie is gebleken dat M één van de belangrijkste brandglas collectie’s heeft van Vlaanderen en geeft weer dat Leuven niet onbelangrijk was in de geschiedenis van het brandglas. Jan de Caumont, 17de eeuw, was één van die grote namen in de brandglas geschiedenis. Hij was officiële glasschilder van de stad en werkte van hieruit aan opdrachten voor het hele hertogdom.

Momenteel worden er 27 glas medaillons beheerd door het museum. Wat er nog ontbrak was een werk van deze grootte en deze kwaliteit. Dit glasraam werd door Jan de Caumont gemaakt in 1618 wat tevens een vroeg glasraam is, één van de vroegste dat gekend is uit zijn oeuvre en dat van uitzonderlijke kwaliteit is. Dit type donorglasraam komt weinig voor in Vlaanderen. Vaak zijn de ramen kleiner of ingewerkt in een monument.

Over Jan de Caumont is niet veel geweten. Hij is geboren in 1577 in Picardië (+1659), hij is verhuisd naar Leuven in 1608 (merk op de gelijkenis met Rubens, identiek geboortejaar) en trouwt met de dochter van een Leuvense glazenier waarvan hij later ook het atelier overneemt. Zijn meest productieve periode is 1635-1640 ongeveer, de periode waarin hij de glasramen van de Abdij van het Park maakt.

Dit werk is niet gemaakt voor een Leuvens klooster, dit is verondersteld gemaakt te zijn voor het Kartuizerklooster van Lier. Kartuizer kloosters waren door de band zeer gekend voor hun glasramen. Dit werk is niet volledig. Het is verkocht geweest in 1956 in Zwitserland en in de veilingcatalogus stond dat er nog delen bij waren zoals een ondertiteling (een inscriptie) en een wapenschild waaruit kon afgeleid worden dat de persoon in kwestie mevrouw Margaretha Vekemans en haar dochter was, de vrouw van de Antwerpse stadsontvanger Alexander van den Broeck and a very well to do. Zij sponsorden regelmatig glasramen, het sponsoren van glasramen was vooral uw logo achterlaten op een belangrijke plaats. Een glasraam was in die tijd een kunstuiting die prominent aanwezig was en zo maakte je reclame voor jezelf, lichtreclame uit die periode, logvermelding avant la lettre. Een tegenhanger van dit glasraam, dat de echtgenoot voorstelt, is ingewerkt in de kerk van St. Gwenllwyfo, Llanwenllwyfo (Anglesey, Wales).

Waarom is de Caumont nu zo belangrijk voor het museum? In glasschilderkunst zijn er laag- en hoogdagen. De hoogdagen eindigden ongeveer in de helft van de 17de eeuw. In de 16de eeuw heb je een groei en in de 17de eeuw een sublimatie met in de eerste helft van de 17de eeuw ‘De Grande Finale’. Jan de Caumont maakte daar deel vanuit en was een technische virtuoos. Hij vermengde oude technieken met nieuwe en gaat alle technieken door mekaar gebruiken. Oude technieken zijn het gebruik van geslepen glas en dat te zetten in lood maar aan de andere kant gaat hij ook glas schilderen (kleur schilderen) en combineert de technieken.

De conservator is heel opgetogen over de aanschaf van dit werk. Met dit werk en de werken van de Abdij van het Park kan het M een corpus samen stellen van het werk van Jan de Caumont.  In de toekomst willen ze nadenken om rond dit oeuvre een inhoudelijk project te bouwen. Over glasraamschilderkunst is relatief weinig geweten daar dit een kunstuiting is, niet sexy genoeg, om te bestuderen. Aan de hand van deze kunst wil het M meer naar buiten komen daar het ook een zeer mooie kwalitatieve collectie is.