Posts getagd met ‘Leni & Susan’

De grenzen van de kunst

Een toneelstuk kan bevestigen en geruststellen, maar net zo goed in vraag stellen en ontwrichten. Wat is de taak van kunst en welke rol speelt de waarheid daarin? In deze productie van Het nieuwstedelijk kiest regisseur Stijn Devillé voor de confrontatie.

Leni & Susan zet twee intrigerende figuren uit de geschiedenis op de planken en construeert een ontmoeting die in werkelijkheid nooit heeft plaatsgevonden. Leni Riefenstahl, de Duiste cineaste die de propagandafilms voor Hitler verzorgde, wordt op haar 96euitgenodigd door TIME-magazine op een feestelijke bijeenkomst voor alle gezichten die ooit de cover van het tijdschrift haalden. Een andere genodigde is Susan Sontag, Amerikaanse schrijfster en filosofe met de reputatie van medogenloze critica. Leni wordt vertolkt door de onvermoeibare Chris Lomme, terwijl Simone Milsdochter de rol van Susan op zich neemt.

freek verdonckt
(c) Freek Verdonckt

Het contrast tussen beide vrouwen kon niet groter zijn: Riefenstahl werd 101 en belichaamde zo de vitaliteit en kracht die niet alleen haar films in opdracht van het naziregime uitademden, maar die ook in haar foto’s van de Nuba volkeren in Soedan terugkeerden. Die foto’s werden door Sontag genadeloos de grond ingeboord als een vorm van “fascinerend fascisme”, een beschuldiging die de fotografe en haar werk de rest van haar leven zou tekenen. Sontag ging meermaals het gevecht met kanker aan en schreef vlijmscherpe essays over seksualiteit, politiek en kunst. Voor de joodse schrijfster moest kunst haar krachtige stem gebruiken om de waarheid ter discussie te stellen en politieke en maatschappelijke kwesties aan te kaarten. Volgens Riefenstahl had kunst echter niets met politiek te maken: “Bij opperste vormen van schoonheid moet de moraal zich terugtrekken.” Tot een dialoog tussen beide vrouwen is het uiteindelijk nooit gekomen, maar Leni & Susan laat zien tot wat voor vuurwerk dat geleid zou hebben.

Het stuk gaat van start als een verhaal gesitueerd in het verleden. Naarmate de voorstelling vordert, ruilen de vrouwen de derde persoon in voor de ik-vorm en gaan ze het steeds meer over zichzelf in het nu hebben. De morele vraagstukken van de 20eeuw kruipen almaar dichter naar het publiek toe: ook vandaag zijn goed en slecht niet altijd van elkaar te onderscheiden. Het is een voorstelling van contrasten: de onverwoestbare jeugdigheid in het lijf van Riefenstahl – Lomme zwaait met haar 76 jaar ook nog behoorlijk met haar benen in het rond – tegenover de lichamelijke aftakeling en imperfectie van Sontag, het wijze in gevecht met het zuivere, het ware als tegenpool van het schone. Elke tegenstelling wordt bevraagd en uitgediept.

Lomme en Milsdochter brengen intense filosofische monologen, zonder oordeel of verdediging. Riefenstahl wordt neergezet als een vrouw met ambitie en een onvoorwaardelijke liefde voor schoonheid die het gevecht tussen goed en fout overstijgt. Sontag raakt steeds meer vertwijfeld door haar eigen reflecties, die uitmonden in een intelligente stream of consciousness begeleid door videobeelden van de Leuvense kunstenaar Walter Verdin. Het stuk biedt geen antwoord op het eeuwige dilemma tussen kunst en politiek, maar schetst een fascinerend beeld van twee vrouwen die hoe dan ook gehoord wilden worden. Inhoudelijk pittig theater dat aan het denken zet.

Je kan Leni & Susan nog tot en met zondag 1 november gaan bekijken in OPEK.

Leni & Susan, Braakland/ZheBilding // Woe 28/10/15 om 20:00, Do 29/10/15 om 12:30, Vrij 30/10/15 om 20:00, Za 31/10/15 om 20:00, Zo 01/11/15 om 15:00 // OPEK (Het Nieuwstedelijk)
Tickets en infoOPEK

Door Evelyne Bauer.

Dit artikel verscheen eerder op CLUB KULtuur.

Bookmark and Share

Laatste keer Leni & Susan in Leuven

Tussen 28 oktober en 1 november speelt Het nieuwstedelijk de voorstelling Leni & Susan in OPEK Leuven. Leni & Susan werd vorig jaar gemaakt door het Leuvense stadsgezelschap Braakland/Zhbilding. Nu BZB gefuseerd is met de Queeste tot Het nieuwstedelijk, toert de voorstelling als productie van het nieuwe theaterhuis. In Leni & Susan kruipt Chris Lomme in de rol van de onsterfelijke Duitse diva van de nazi-propaganda Leni Riefenstahl.

Regisseur en schrijver Stijn Devillé laat Leni Riefenstahl in dialoog gaan met de Amerikaanse, joodse, lesbische politiek activiste Susan Sontag (tol van Simone Milsdochter), wier leven verschillende keren door kanker werd verwoest.

In 1974 werkt Riefenstahl aan haar come-back en wil ze met een fotoboek over de Soedanese Nuba-krijgers de herinnering aan haar nazi-tijd achter zich laten. Susan Sontag haalt het hele project met één pennentrek onderuit en beschrijft in een kritisch essay hoe de foto’s van Riefenstahl nog steeds een ‘fascinerend fascisme’ in zich dragen. Sontags naam als critica is gevestigd. En Riefenstahl duikt onder, letterlijk, in de onderwaterfotografie.

In 1998 krijgen beide dames een uitnodiging in de bus voor de 75ste verjaardag van TIME-magazine. Het beroemde weekblad nodigt alle personen uit die ooit op de cover van het magazine hebben gestaan. Riefenstahl is inmiddels 96. Sontag 65. De context is veranderd. De blik op hun verleden ook. Zullen ze erheen gaan? Wat zullen ze zeggen als ze mekaar ontmoeten?

De voorstelling sluit een uitgebreide tournee in 2014 en 2015 af in OPEK, de thuishonk van Het nieuwstedelijk. In de speelreeks is er plaats voor een lunchvoorstelling en een matineevoorstelling zodat iedereen een laatse keer de kans heeft om Leni & Susan te zien.

Speelddata

  • 28.10.15 – 20u00
  • 29.10.15 – 12u30
  • 30.10.15 – 20u00
  • 31.10.15 – 20u00
  • 01.11.15 – 15u00

Tickets via 30CC (tickets.leuven.be of 016 300 900)

Bookmark and Share

Leni & Susan – Braakland/ZheBilding

Vanavond woonde ik de première van de nieuwe productie Leni & Susan van Braakland/ZheBilding bij in de Leuvense Schouwburg. Ik moet zeggen dat deze voorstelling erin slaagde mij compleet van mijn sokken te blazen. Wat een intelligent en goed opgebouwd stuk! Geen moment verslapte de spanningsboog die de voorstelling opbouwde. De slimme woordenwisseling tussen beide vrouwen boeide zodanig dat ik amper kon geloven dat de voorstelling voorbij was toen de zaallichten aangingen. Beide actrices werden dan ook verdiend op een minutenlang applaus onthaald.

Chris Lomme speelt Leni Riefenstahl, een onverwoestbare kunstenares, op zoek naar perfectie, zuiverheid en kracht. Met een vitaliteit die niet alleen haar voornaamste thema blijkt te zijn, maar ook haar eigen leven tekent. Iemand die de dood te slim af lijkt te zijn. Monument Chris Lomme krijgt weerwerk op de planken van Simone Milsdochter, die Susan Sontag vertolkt, de joodse critica en denkster, die van ziekte en het niet-perfecte haar onderwerp heeft gemaakt, en zelf andermaal aan kanker ten prooi valt.

De levens van beide dames raken mekaar in 1974 (hoewel zij elkaar in werkelijkheid nooit ontmoetten). Riefenstahl werkt op dat moment aan haar come-back en wil met een fotoboek over de Soedanese Nuba-krijgers de herinnering aan haar nazi-tijd achter zich laten. Susan Sontag haalt het hele project echter met één pennentrek onderuit en beschrijft in een kritisch essay hoe de foto’s van Riefenstahl nog steeds een ‘fascinerend fascisme’ in zich dragen. Sontags naam als critica is gevestigd. En Riefenstahl duikt onder, letterlijk, in de onderwaterfotografie.

Zoveel jaren later, in 1998, krijgen beide dames een uitnodiging voor de 75ste verjaardag van TIME magazine. Riefenstahl is inmiddels 96. Sontag 65. Het startpunt voor de geheel fictieve dialoog tussen beide dames.

Regisseur en schrijver Stijn Devillé heeft een meesterlijke voorstelling afgeleverd die het publiek laat nadenken over beeldvorming en over de relativiteit van de werkelijkheid zoals deze zich aan ons presenteert (of aan ons gepresenteerd wordt). Want wat waarheid is voor de één, is een leugen voor de ander. Videokunstenaar Walter Verdin ging aan de slag met de beroemde (of moet ik zeggen, beruchte) films en foto’s van Riefenstahl en schetst met zijn beelden een betoverend canvas voor het duel van deze twee straffe dames. Een duel zonder overwinnaars…

Een absolute aanrader!

Bookmark and Share